Albayrak: Her şey Gezi ile başladı

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, kalkınma planı hedeflerinden uzaklaşılmasını 2013 yılından bu yana ekonomiye yönelik 7 iç ve dış şoka bağladı. 2013 Mayıs ayında Gezi olayları ile başlayan iç şoklarda '17-25 Aralık Yargı Darbe Girişimi' ve '15 Temmuz Darbe Girişimi' etkili oldu.

Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak, Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'ndaki 2019 yılı bütçe görüşmelerinde ekonomideki son gelişmelerle ilgili milletvekillerinin bazı sorularını yazılı yanıtladı.

Gazete Duvar'dan Nergis Demirkaya'nın haberine göre Albayrak, MHP Milletvekili Mustafa Kalaycı'nın kalkınma hedeflerinden sapılmasıyla ilgili sorusuna çok sayıda veriyle yanıt verdi.

Albayrak'ın açıklamasına göre, 10. Kalkınma Planı Aralık 2013'te yayınlandı. IMF'nin Nisan 2013 tarihli Küresel Ekonomik Görünüm Raporu'na göre küresel ekonominin 2014-2018 döneminde ortalama yüzde 4.4 oranında büyümesi tahmin edilmekteydi. 2014-2017 döneminde küresel büyüme ortalama olarak yüzde 3.5 seviyesinde gerçekleşti.

2018 yılında ise küresel ekonominin yüzde 3.7 büyümesi tahmin edildi. Böylece 2014-2018 döneminde küresel ekonomi büyümesi yüzde 3.6 ile o dönemki tahminin yaklaşık yüzde 0.8 puan aşağısında kaldı. Aynı dönemde dünya ticaret hacmi artışı beklentisi yüzde 6.1 iken 2014-2017 döneminde yüzde 3.5 seviyesinde gerçekleşti. Küresel ekonominin beklentilerin altında performans sergilemesi Türkiye'nin göstergelerini de olumsuz etkiledi.

İÇERİDEN DIŞARIDAN 5 YILDA 7 ŞOK

Albayrak yanıtında bunlara ilave olarak ekonominin 2013 yılından bu yana iç ve dış şoklara maruz kaldığını ifade etti. Söz konusu şoklar bir şema ile anlatıldı.

Şemaya göre ekonomiye yönelik iç şoklar Mayıs 2013'te Gezi olayları ile başladı. İç şoklar arasında ayrıca 17-25 Aralık Yargı Darbesi Girişimi, 15 Temmuz Darbe Girişimi ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) Parasal Sıkılaştırma sayıldı.

Yıllar itibariyle gelişmeleri anlatan çizelgede dış şoklar ise sırasıyla 2013 Mayıs FED Sıkılaşma Duyurusu, Aralık 2015 FED Faiz Artırımının Başlaması ve 2018 ABD ile İlişkilerde Son Gelişmeler olarak sıralandı. Albayrak yanıtında Yeni Ekonomi Programı (YEP) ile ekonomide dengelenme sağlandıktan sonra Güçlü Türkiye hedeflerine ulaşmanın öncelikli amaç olduğunu söyledi.

KURULAN ŞİRKET SAYISINDA YÜZDE 26 ARTIŞ

Ekim ayında bin 235 şirket kapanırken 7 bin 160 şirket kurulduğunu, Ocak-Ekim döneminde kurulan şirketlerde yüzde 26.3 artış olduğunu belirten Albayrak, şöyle devam etti:

"Finansal piyasalarda gözlenen dalgalanmaları azaltmak, likidite sıkışıklığını gidermek, finansal istikrarı desteklemek ve piyasaların etkin işleyişini sağlamak amaçlarıyla Türk Lirası ve döviz likiditesine yönelik ilgili kurumlar tarafından gerekli tedbirler alınmıştır. Bu kapsamda alınan tedbirler şunlardır:

— BDDK, SPK, TCMB, TBB ile tam uyum ve koordinasyon.

— Bankaların Swap işlemlerinde yüzde 25 özkaynak sınırı.

— Mevduat hesaplarında stopaj oranlarının ayarlanması.

— Tüketici kredileri ve kredi kartlarına taksit sınırlaması.

— TL ve YP zorunlu karşılık oranlarında indirim.

— Bankaların teminat yönetiminde esneklik.

— Fonlama ihtiyacına göre ilave ihale imkanı.

— TCMB'nin döviz depo piyasasında düzenleme.

— İhracat bedellerinin yurda getirilmesi.

— Sözleşmelerde TL'ye geçiş.