Rusya ile Batı arasında yeni görüş ayrılığı noktası Bosna mı?

Bosna Sırp Cumhuriyeti'nin, Bosna Hersek yargı sisteminden ayrılmayı referanduma götürme kararı almasına Rusya ve ABD’den farklı tepkiler geldi. Rus Kommersant gazetesi bu durumu, “Bosna Sırp Cumhuriyeti, Rusya ile Batı arasında yeni bir anlaşmazlık noktası haline geliyor” yorumuyla aktardı.

Bosna Hersek’i oluşturan iki özerk cumhuriyetten biri olan Bosna Sırp Cumhuriyeti (RS), Bosna Hersek Mahkemesi ve Bosna Hersek Savcılığı kararlarının kendi bölge sınırları içerisinde uygulanıp uygulanmamasına yönelik referanduma gitme kararı aldı. Referandumu destekleyen Sırp milletvekilleri, bunun değiştirilip yetkinin entitedeki mahkeme ve savcılıklara verilmesini istiyor. Karara karşı çıkan Saraybosna yönetimi ise, referandumun Dayton Barış Antlaşması'na da aykırı olduğunu ve ülkenin toprak bütünlüğüne darbe indireceğini belirtiyor.

RUSYA: REFERANDUM KARARI MEŞRU VE GÖRMEZDEN GELİNEMEZ

Gelişme, hassas dengelere dayalı Bosna Hersek içinde olduğu kadar, Rusya ve Batı arasında da fikir ayrılığı yarattı.

Rusya Dışişleri Bakanlığı, konuyla ilgili açıklamasında, Bosnalı Sırplar’ın aldığı referandum kararının ‘haklı ve meşru’ olduğunu vurgulayarak, Saraybosna yönetimine Bosnalı Sırplar ile diyaloğunu korumaması halinde ülkede istikrarın bozulacağı uyarısı yaptı. Rusya’nın Bosna Hersek Büyükelçisi Pyotr İvantsov da, ülke nüfusunun yarısını temsil eden RS parlamentosunun kararını hiç kimsenin görmezden gelemeyeceğini ifade etti.

AB: REFERANDUM MİLLETLER ARASI UYUMA ZARAR VERİR

ABD'nin Saraybosna Büyükelçiliği ise, referanduma karşı olduklarını bildirdi. AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini de, böyle bir adımın ‘Bosna Hersek’in toprak bütünlüğü, birliği ve milletler arası uyumu’na zarar vereceği uyarısı yaptı.

Mogherini ayrıca, RS’nin Bosna Hersek yargı sisteminden çıkmasının, ülkenin AB ile bütünleşme sürecini de riske atacağını savundu. 

RUSYA VE BATI’NIN BOSNA HERSEK HAKKINDAKİ İKİNCİ FİKİR AYRILIĞI

Bosna Hersek’te yaşanan bu gelişmeleri okurlarına aktaran Rusya’nın önde gelen gazetelerinden Kommersant, “Bosna, Rusya ile Batı arasında yeni bir anlaşmazlık noktası haline geliyor” yorumunda bulundu. Rusya ve Batı dünyasının Temmuz başında da yine Bosna Hersek yüzünden fikir ayrılığı yaşadığını hatırlatan gazete, şu tespitlere yer verdi:

"RS’de referandum düzenlenecek olması, Rusya ve Batı’nın bu ay içinde Bosna Hersek konusunda yaşadığı ikinci ciddi fikir ayrılığı. Temmuz başında Rusya, İngiltere’nin Srebrenitsa’da 8 bin Müslümanın katledilmesini ‘soykırım’ olarak tanımlayan karar tasarısını veto etmişti. BM Güvenlik Konseyi’ndeki oylamanın ardından Rusya’nın Bosna Hersek Büyükelçisi Pyotr İvanov, Srebrenitsa’da katliamın 20. yılında düzenlenen anma törenine katılmamıştı. Bu iki durum, Rusya ve Batı’nın Bosna hakkında yaşadığı derin fikir ayrılığının tezahürü oldu.”

Kommersant’a konuşan Balkan uzmanı Duşan Yaniç ise, Moskova’nın Sırp Cumhuriyeti’ne referandum konusunda destek vermesini, “Rusya, Balkanlardaki etkisini korumak istiyor. Sırp Cumhuriyeti de bu amacı için uygun bir araç”sözleriyle değerlendirdi.