‘Altın’ varil: ABD dünya petrol pazarını çökertmek istiyor

Dünya pazarında giderek artan petrol fiyatlarının ileride yol açabileceği sorunlarla ilgili değerlendirmelerde bulunan Rus analistler, ABD’nin saldırgan ve öngörülemeyen politikasının petrol fiyatlarında hiçbir ülkeye faydası olmayan büyük dalgalanmalara yol açtığını vurguladı.

Sputnik dünya pazarında giderek artan petrol fiyatlarının 2008'deki tepe seviyelere ulaşma olasılığını ve bu artışın Rusya için faydalı olup olmadığını araştırdı.

İRAN FAKTÖRÜ

ABD'nin İran'a yönelik yeni yaptırım paketinin yürürlüğe gireceği tarihin yaklaşması petrol fiyatlarındaki yükselişi tetikliyor. Tahran'a bir dizi katı sınırlama getirecek olan paketin 4 Kasım itibarıyla yürürlüğe girmesi bekleniyor.

Uzmanlar, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) üçüncü büyük üreticisi olan İran'ın ihracatındaki keskin azalmanın dünya pazarında çok ciddi dalgalanmalara yol açacağı konusunda uyarıyor.

OPEC'in verilerine göre geçen yıl İran'ın günlük petrol üretimi 3.87 milyon varildi. Daha önceki değerlendirmelerde yaptırımların dünya pazarını İran'ın ürettiği yaklaşık 1.5 milyon varil petrolden yoksun bırakacağı öngörülüyordu. Şu andaysa piyasa oyuncuları bu rakamın ikiye katlanabileceğinden endişe duyuyor.

ARZ KITLIĞI

Suudi Arabistan, İran'ın günlük bazda ürettiği 3 milyon varil petrolün pazardan yok olması halinde üretimi arttırsa da eksik hacmi tedarik edemeyeceğini açıklarken, üretimin neredeyse en üst seviyelerinde bulunan Rusya'nın da söz konusu eksik miktarı telafi edemeyeceği düşünülüyor.

Diğer yandan Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesi olayı da, ABD ile Suudi Arabistan arasındaki zıtlaşmayı tırmandırıyor ve petrol pazarındaki duruma da yansıyor. ABD Başkanı Donald Trump, Riya'dın soruşturmayı yürütme biçiminden memnun olmadığını bildirerek, gazetecinin ölümünden sorumlu kişilere yönelik yaptırım alternatifini dışlamadı.

İLERİYE DÖNÜK İYİ HERHANGİ BİR ÖNGÖRÜ YOK

Rusya Bilimler Akademisi Petrol ve Gaz Sorunları Enstitüsü müdür yardımcısı Aleksey Mastepanov, Sputink'e verdiği demeçte şöyle bir değerlendirmede bulundu:

"Saldırgan ve öngörülemeyen Amerikan politikası, bu ülkenin ne ortaklarını, ne de uzun vadeye dönük kendi çıkarlarını dikkate alarak her şeyi ve hemen kapmaya çalışması bu tür büyük dalgalanmalara yol açıyor ve bu dalgalanmalar objektif bakıldığında Rusya dahil hiç kimseye yarar sağlamıyor."

Yüksek petrol fiyatlarının şu anda Rus bütçesine iyi bir katkı sağladığını, ancak madalyonun ters yüzü de olduğunu hatırlatan uzman, şöyle konuştu:

"Tepe fiyatlar pazardaki dengeleri bozuyor ve bütçeye 1-2 ay büyük paralar aksa da ilerideki 6 ay içinde çöküşle devam edecek."

Rus ekonomist Sergey Hestanov ise fiyatlarda meydana gelebilecek büyük sapmaların rekabetçi ekonomi mekanizmalarını devreye sokacağına ve petrol ithalatçılarının pahalı petrole alternatif aramaya başlayacağına dikkat çekti.

Hestanov, "Petrol pahalılaştıkça onun yerine alternatif bir kaynak kullanmaya yönelik çabalar da artıyor. Bu alternatif şist petrolü, belli bir oranda doğalgaz, belli bir oranda da elektrikli otomobiller olabilir. Fiyat ne kadar yükselirse, alternatif kaynaklar da bir o kadar gündeme geliyor. Sonuç olarak talepte azalma olacak, bu da zaman içinde fiyatların düşmesine yol açacak" diye konuştu.

HANGİ FİYAT ‘MAKUL' GÖRÜLÜYOR

Uzmanlar, ekonomik açıdan makul petrol fiyat seviyesinin varil başına 65-80 dolar aralığında olduğunu belirtiyor. Bu seviye, petrol ve gaza bağlı olmayan sektörlerinin gelişimini teşvik ettiği için Rus ekonomisi için de en yararlı olarak görülüyor.

Mastepanov, "Rusya ne yazık ki şu anda piyasalarda istikrarsızlığa yol açan süreçleri fiilen etkileyemiyor. Bu süreçleri anlamak ve onlara hazır olmak önemli" ifadelerini kullandı.