460 ton limon, 30 ton kayısı, 17 ton çilek ihtilaf ve karantinaya takıldı

CHP İstanbul Milletvekili Özgür Karabat çeşitli gerekçelerle sınır kapılarından döndürülen 460 ton limon, 17 ton çilek ve 30 ton kayısı hakkında soru önergesi verdi. Önergeye yanıt veren Ticaret Bakanlığı, “Geri dönen ürünlere ilişkin söz konusu oranlar çok düşük seviyelerde ve ticaretin olağan akışında makul karşılanabilecek düzeydedir” dedi.

Hürriyet'ten Hacer Boyacıoğlu'nun haberine göre Ticaret Bakanlığı, bu yılın ilk 9 ayında 460 ton limonun sınır kapılarından geri döndüğünü açıkladı. Bu rakam geçen yıla göre 3 kata yakın bir artışa denk düşüyor. Bunun dışında 30 ton kayısı ve 17 ton çilek de geri dönmek zorunda kaldı. Geri dönüşler firmalar arasında ihtilaflar ve ülke gümrüklerinde gerçekleştirilen kontrollerde karantina etmenlerinin tespit edilmesi nedeniyle yaşandı.

2019 yılı bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmeleri sırasında CHP İstanbul Milletvekili Özgür Karabat, "Türkiye'de tartışma konusu olan bir tarım ihracatı var ve bu ihracatlarla ilgili her yıl gidip gelen ürünler bulunuyor. Geçen yıl Avrupa'ya ihraç edilen 164 ton limon geri dönmüş, aynı şekilde 20 tondan fazla kayısı geri dönmüş, 15 ton çilek geri dönmüş. Bu rakamlar için ne diyorsunuz" sorusunu yöneltti. Karabat'ın sorusuna, Ticaret Bakanlığı yazılı yanıt gönderdi. Bakanlığın yazısında, geri dönen ürünlerle ilgili detaylı bilgiler yer aldı.

'MAKUL SAYILABİLİR'

Ticaret Bakanlığı'nın verdiği bilgiye göre, 2017 yılında çeşitli ülkelere gönderilen 139 ton limon, 22 ton kayısı ve 58 ton kiraz yurda geri döndü. 2018 yılının Ocak-Eylül döneminde ise, 460 ton limon, 30 ton kayısı ve 17 ton çilek geri döndü. Geri dönen ürünlerin ihracata oranı ise, miktar bazında, 2017 yılında limonda on binde 3, kayısıda on binde 4 ve kirazda binde bir oldu. Söz konusu oranlar, 2018 yılının Ocak-Eylül döneminde ise, toplam limon ihracatının binde 1'i, toplam kayısı ihracatının on binde 4'ü, toplam çilek ihracatının da binde 1'i geri döndü. Bakanlık, "Geri dönen ürünlere ilişkin söz konusu oranlar çok düşük seviyelerde tezahür etmekte olup, ticaretin olağan akışında makul karşılanabilecek düzeydedir. Bahse konu iadeler, firma ihtilafından veya alıcı ülke gümrüklerince gerçekleştirilen kontroller neticesinde anılan ürünlerde karantina etmenlerinin tespit edilmesinden kaynaklanmaktadır" görüşünü dile getirdi.

250 MİLYON DOLARLIK LİMON İHRACATI

Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) verilerinden derlenen bilgiye göre, Türkiye'den 2017'de 295 milyon dolarlık limon ihracatı yapıldı. Geçen yıl limon ihracatının 200 milyon dolarlık kısmı ocak-ekim döneminde gerçekleştirildi. İhracat bu yılın aynı döneminde yaklaşık yüzde 25 artarak 249 milyon 545 bin dolara yükseldi. Dış satım miktar bazında ise yüzde 37 artışla 330 bin tondan 453 bin 207 tona çıktı. Limon ihracatında ilk sırayı 55 milyon 330 bin dolarla Rusya aldı. Bu ülkeyi 32 milyon 195 bin dolarla Irak ve 23 milyon 571 bin dolarla Romanya izledi.

SEBEBİ AKDENİZ MEYVE SİNEĞİ

Türkiye Yaş Meyve Sebze İhracatçı Birlikleri Sektör Kurulu Başkanı ve Türkiye İhracatçılar Meclisi Konsey Üyesi Ali Kavak Rusya'nın bazı ürünleri geri gönderdiğini belirtti. Kavak, "Akdeniz meyve sineği bahanesiyle ürünleri geri yolluyorlar. Meyve sineğinin insan sağlığına bir etkisi yok. Ürünün raf ömrü azalıyor. Rusya ise haşerenin ülkesinde yayılmasını istemiyor. Her dönen ürün hastalıklı değildir" dedi.

Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Özden Güngör, geri dönen ürünlerin Türkiye'nin tarımsal itibarı için de sıkıntılı olduğunu söyledi. Geri dönen ürünlerin tüccarlar tarafından 3. ülkelere gönderilmeye çalışıldığını ifade eden Güngör, Türkiye'de iç tüketimde de kimyasal kalıntılara dikkat edilmesi gerektiğini kaydetti. Güngör, "Örneğin hasattan 7 gün önce atılması gereken ilaç için sadece 3 gün bekleniyor. Sonra ürün hale gidiyor, buradan da manava ve bizim masamıza geliyor. Bu yüzden hallerde de mutlaka tarımsal test yapılmalı" diye konuştu.