Polonya, sığınma başvurusu yaptırmadan göçmenleri sınırda geri itmeyi yasa haline getirdi

Belarus üzerinden göçmen akınıyla karşı karşıya kalan Polonya, aylardır uyguladığı sınırda geri itmeyi 'yasallaştırdı'. Sınırı yasadışı yollardan geçen herkesi sığınma başvurusunu almadan dışarı atmak, parlamentoda onaylanarak yasa halini aldı.

AB üyesi Polonya'da iktidardaki milliyetçi muhafazakar Hukuk ve Adalet Partisi'nin (PiS) uluslararası hukuka aykırı şekilde sığınma başvurularını almaksızın göçmenleri sınırda yakaladığı gibi dışarı atmaya yönelik tasarısı, parlamentoda kabul edildi. Sınırda geri itme dahil göçmenlere kötü muameleyle suçlanan Polonya, insan hakları örgütlerine göre yeni yasayla sınırda göçmenlerin geri itilmesine yasallık kılıfı uydurmayı amaçlıyor.

'AB yaptırımlarına Belarus'un misillemesi'

Son dönemde Polonya, Litvanya ve Letonya, Afganistan, Irak, Suriye gibi ülkelerden yola çıkıp Belarus üzerinden sınırlarını geçmeye çalışan göçmen sayısında keskin artışlar bildirdi. Polonya sınır koruma kurumu, ağustos ayından beri Belarus sınırını yasadışı olarak geçmek için 16 binden fazla girişimde bulunulduğunu, bu sayının geçen yılın tamamında sadece 120 olduğunu duyurdu.

Brüksel, bunun Minsk'in AB yaptırımlarına misilleme amacıyla komşu ülkeleri istikrarsızlaştırmaya yönelik bir hibrit savaş yöntemi olduğu iddiasında.

Polonya-Belarus sınırı yakınında 6 kişi ölü bulundu

Ancak göçmen akını başladığından beri Polonya-Belarus sınırı yakınında 6 kişi ölü bulundu. Bu bölgede gece termometrenin sıfırın altına düştüğü dondurucu soğuk hakim.

Polonya sınır muhafızları, ağustos ayında değiştirilen ve artık yasa haline getirilen hükümet düzenlemelerine uygun hareket ettiklerini savunuyor. Yeni yasa, PiS'in müttefiki Cumhurbaşkanı Andrzej Duda tarafından imzalanmasının ardından yürürlüğe girecek.

Poland passes legislation allowing migrant pushbacks at border https://t.co/vMTTEQ58pF pic.twitter.com/9vydnAQUAT

— Reuters (@Reuters) October 14, 2021

Yasada ne var?

Değişiklikler dahilinde sınırı yasadışı yollardan geçerken yakalanan bir kişiye yerel sınır muhafızları şefinin kararına dayanarak Polonya topraklarını terk etmesi emredilebiliyor. Güya sınır muhafızları komutanına itiraz hakkı var, ama bu, o arada emrin uygulanmasını engel değil. Üstüne üstlük, yabancılar dairesi başkanının yasadışı yollardan sınırı geçtikten sonra yakalanan bir yabancının uluslararası koruma başvurusunu dikkate almamasına izin veriliyor.

Poland trying to legalise and legitimise "push-backs".

Under international law, anyone seeking international protection must be given access to asylum process, even if they have crossed a border illegally.

Warsaw seems unperturbed by that though.https://t.co/KN3TfNHxr8

— Nick Beake (@Beaking_News) October 15, 2021

Uluslararası hukuk ne diyor?

Uluslararası hukuka göreyse uluslararası koruma arayan herkese, sınırı yasadışı yollardan geçmişse bile, sığınma sürecine erişim hakkı verilmeli. Göçmenlere sığınma talep etme hakkı tanıyan uluslararası hukuk, potansiyel sığınmacıları hayatlarının veya esenliklerinin tehlikede olabileceği yerlere geri göndermeyi de yasaklıyor.

AB'ye göre hem hukuk hem guguk

Polonya'nın AB mevzuatına aykırı icraatlarını genelde eli kolu bağlı izleyen AB'den yeni yasaya cılız bir tepki geldi. Avrupa Komisyonu'nun içişlerinden sorumlu üyesi Ylva Johansson, 'AB ülkelerinin birliğin dış sınırlarını korumaları ama aynı zamanda hukukun üstünlüğünü ve temel hakları da desteklemeleri gerektiğini' söyledi.

'Güvenlik endişesi uluslararası korunma talebinden üstün değil'

Reuters, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) bünyesindeki Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi (ODIHR) Direktörü Matteo Mecacci'nin görüşünü sordu. Mecacci, 'yeni yasanın, ister göçmen ister sığınmacı olsun uluslararası korunma arayan insanlar için etkili başvuru garanti etmediğini' belirtti. İtalyan Direktör, "Meşru sığınma talebinde bulunan insanlar varsa, bunu yapmalarına izin vermenin bir yolu olmalıdır. Güvenlik endişeleri olduğunu anlıyorum, ama güvenlik endişeleri uluslararası koruma ihtiyacını tümden ezip geçemez" dedi.