3+3 formatı start alıyor: Bu projeyi hangi zorluklar bekliyor?

Güney Kafkasya’da bölgesel işbirliği platformunun 3 + 3 (Rusya, Türkiye, İran, Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan) formatındaki ilk toplantısı yarın Moskova’da, dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde yapılacak.

Rusya Bilimler Akademisi Dünya Ekonomisi ve Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Post-Sovyet Araştırmaları Merkezi’nin kıdemli araştırma görevlisi, Avrasya Kalkınması Uzman Merkezi Başkanı, tarihçi Doç. Stanislav Pritçin, Sputnik’e açıklamasında, Kafkasya’daki bölgesel güvenlik sorunlarını çözme amacıyla teklif edilen 3+3 format fikrinin hayata geçirilmesi önündeki zorluklara dikkat çekti.

Bu projenin, başından beri ciddi zorluklarla karşı karşıya olduğunu söyleyen Pritçin, ilk Kafkasya platformu fikrinin 2008 Güney Osetya Savaşı’ndan sonra ortaya atıldığını anımsatarak bu konuda şu değerlendirmede bulundu:

“2008’de, üç bölgesel ve üç dış aktör olmak üzere 3+3 formatında bölgesel güvenlik sorunlarını çözme fırsatını verecek bir platformun oluşturulması teklif edilmişti. Bu fikir destek görmemişti. Şimdi, İkinci Karabağ Savaşı’ndan sonra, yine bu fikre dönüldü. Günümüzde, bu fikrini ana girişimcisi Türkiye. Altılı formatı hayata geçirme yolunda bir takım nesnel zorluklar var. Öncelikle, Ermenistan’ın Azerbaycan ve Türkiye’yle ilişkilerin tamamen normalleştirmeye hazır olmaması. Ayrıca ateşkes anlaşmasının uygulanmasında zorluklar var. İkincisi, Batı’nın baskısı altında Rusya’nın da bulunduğu herhangi girişimden kaçan Gürcistan’ın tutumu. Ülkelerin, işbirliği platformunu oluşturma fikrine yaklaşımlarındaki bu farklılıklar, uzun süredir bu fikrin hayata geçirilmesine engel olan başlıca caydırıcı etkenler.”

Ama tüm zorluklara rağmen yarınki görüşmenin, altılı mekanizma fikrinin uygulanabilirliğini anlama açısından çok önemli ve belirleyici olduğunu kaydeden Pritçin, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Yarınki görüşme muhtemelen ön görüşme olacak. Dışişleri bakanları düzeyinde yapılıyor, çok yüksek bir düzey değil. Başlıca görevi, muhtemelen, yeni işbirliği formatı kapsamında değerlendirilecek temel sorunların belirlenmesi olacak. Bu görüşme, altılı platforum kurma fikrinin ne kadar uygulanabilir olduğunu anlamak için belirleyici olacak. Fikir, tüm katılımcıların desteğini alırsa bir sonraki aşamada dışişleri bakanları veya hatta ülke liderleri düzeyinde yapılacağı açık.”