Van Gölü'nden 500 bin metreküp dip çamuru çıkarıldı

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Van Gölü'nden 500 bin metreküp dip çamuru çıkartıldığını belirterek, "Gölümüzde arıtılmamış bir gram su bırakmayacağız" ifadesini kullandı.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın, Van Gölü’nün korunarak sürdürülebilir kullanımının sağlanması ve bölgede çevre koruma bilincinin artırılması amacıyla başlattığı çalışmaların aralıksız devam ettiği belirtildi.

Bakan Kurum, Van Gölü'ndeki kirliliğin giderilmesi için yapılan çalışmalara ilişkin sosyal medya hesabından açıklamada bulundu.

Önce kirliliğin nedenlerinin giderildiğini, sonra da temizliğe başlandığını belirten Kurum, "Şu ana kadar Van Gölü'nden 500 bin metreküp dip çamuru çıkartıldı. Gölümüzde arıtılmamış bir gram su bırakmayacağız" ifadelerine yer verdi.

Önce kirliliğin nedenlerini giderdik, sonra da temizliğe başladık.

Şu ana kadar Van Gölü’nden
5️⃣0️⃣0️⃣.0️⃣0️⃣0️⃣ metreküp dip çamuru çıkartıldı.

Gölümüzde arıtılmamış bir gram su bırakmayacağız! pic.twitter.com/Uh6C2kSNkO

— Murat KURUM (@murat_kurum) September 5, 2022

'Van Gölü'nün farklı bir hidrolojik yapısı var'

Bakanlıktan konuya ilişkin yapılan yazılı açıklamaya göre, Van Gölü'ndeki kötü koku ve görüntüye sebep olan dip çamuru temizleme çalışmalarının Van Merkezi Atık Su Arıtma Tesisi'nin devreye alınması ve hayvansal faaliyetten kaynaklanan kirliliğin azaltılmasının ardından başlatıldı.

Açıklamada, görüşlerine yer verilen Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Su ve Toprak Yönetimi Daire Başkanı Menderes İşçen, Van Tuşba sahilinde çalışmaların 3 etapta sürdürüldüğünü belirtti.

İşçen, bugüne kadar birinci etap çalışmasında sona yaklaşıldığını ve 500 bin metreküp dip çamurunun çıkarıldığını, önümüzdeki yılın yaz aylarına gelmeden bu çalışmanın tamamlanmasını planladıklarını ifade etti.

1/2

© İHA

Van Gölü'nden 500 bin metreküp dip çamuru çıkarıldı

2/2

© İHA

Van Gölü'nden 500 bin metreküp dip çamuru çıkarıldı

1/2

© İHA

Van Gölü'nden 500 bin metreküp dip çamuru çıkarıldı

2/2

© İHA

Van Gölü'nden 500 bin metreküp dip çamuru çıkarıldı

Dip tarama faaliyetlerinin Bakanlık talimatıyla Van Gölü'nün dip çamuru birikimine müsait olan tüm sahillerinde gerçekleştirileceğini vurgulayan Menderes İşçen, şöyle devam etti:

"Van Gölü'nün farklı bir hidrolojik yapısı var. Gölün içerisindeki akıntılar daha çok Tatvan Sahili'ne doğru oluyor. Söz konusu kirliliğin insan ve çevre sağlığına verdiği olumsuz etki sebebiyle Tatvan'ın 300 metre genişliğinde ve yaklaşık 9 kilometrelik kıyı bandında dip çamuru temizleme faaliyetlerine 15 Ağustos 2022 tarihinde başladık. Söz konusu çalışma imkanlar dahilinde sürdürülüyor, çalışmanın en kısa sürede tamamlanmasını hedefliyoruz."

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'un talimatıyla 2019'da Van Gölü için Havza Koruma Eylem Planı hazırlık çalışmalarına başladıklarına dikkati çeken İşçen, çalışmaların şehirdeki bütün kurum kuruluşlarının, üniversitenin, sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla 2020'de tamamlandığını hatırlattı.

Bölgedeki 13 alt faaliyetten ikisinin bu dip çamuruna sebep olan etkenlerin ortadan kaldırılmasına yönelik olduğunu vurgulayan Menderes İşçen, "Bakanlık tarafından sağlanan hem teknik hem maddi desteklerle Van Merkezi Atık Su Arıtma Tesisi çok hızlı bir şekilde tamamlandı ve 2021 Eylül ayında işletmeye alındı. Dolayısıyla atık su kaynaklı olan kirliliğin bu sayede önüne geçmiş olduk" değerlendirmesinde bulundu.

'Dip çamurunun millet bahçesinde toprak iyileştirici olarak kullanılması planlanıyor'

İşçen, Van Tuşba sahilinde yürütülen ve Bakanlık tarafından gerçekleştirilen fizibilite çalışmasında yapılan analizlere göre, dip çamurunun organik içeriğinin çok yüksek olduğuna dikkati çekti.

Çıkarılan çamurun herhangi bir tehlike içermediğini aktaran İşçen, şunları kaydetti:

"Döngüsel ekonomi ilkelerine uygun olarak bu dip çamurunun toprak iyileştirici olarak kullanabileceğini belirledik ve buna paralel olarak da yine aynı sahilde dip taraması çalışması yapılan yerin arka tarafına Bakanlık tarafından bir millet bahçesi yapılması planlanıyor. Buradan çıkacak olan dip çamurunun millet bahçesinde toprak iyileştirici olarak kullanılması planlanmaktadır. Aynı zamanda yine tehlikesizlik özelliğinden dolayı da Van ili içerisindeki bazı bölgelerde dolgu malzemesi olarak da kullanılabileceğini düşünüyoruz."

Göllerin canlılar gibi doğup, yaşayıp öldüklerini ve doğmalarının aslında doğal fiziksel olayların sonucunda olduğunu dile getiren Menderes İşçen, şu bilgileri verdi:

"Van Gölü, etrafındaki volkanik yapıların çıkarttıkları lavların bundan yaklaşık 200 bin yıl önce akarak bir set oluşturması sonucunda oluşmuş bir göldür. Göllerin ölümü de buna benzer fiziksel etkilerle olabileceği gibi bunun yanında, insani etkilerle de olabilir ama daha çok gölleri besleyen derelerin, nehirlerin taşıdıkları katı maddelerin sebep olduğu dip çamuru tabakasının oluşumu sonucunda göller dolar ve göllerin ömürleri bu şekilde biter. Dip çamuru aslında nehirlerle taşınan ve içerdikleri yüksek organik ve inorganik maddeler sebebiyle göllerdeki ekosistemler için aslında besleyici nitelikte olan bir malzemedir. Ama belli bir seviyenin üstüne çıktığı zaman bu maddeler göldeki canlılar için olumsuz etkilere sahip olabilir. Dip çamurunun gölden uzaklaştırılması işlemine biz 'dip taraması çalışması' diyoruz. Aslında bu gölün ömrünü uzatmak için yapılan bir ameliyat gibi düşünülebilir."

Van çevresinin üzerindeki çok önemli iki tane faaliyetin dip taramasını zorunlu hale getirdiğine değinen İşçen, bu faaliyetlerden birinin yıllardır Van merkez ve çevredeki ilçelerin atık sularının arıtılmadan göle deşarj edilmesi, diğerinin ise göle çok yakın konumda bulunan hayvancılık faaliyetlerinden kaynaklı atıkların göle kontrolsüz bir şekilde bırakılması olduğunu ifade etti.

"Bu iki kaynaktan gelen yüksek organik kirlilik bu bölgede ve özellikle sahil şeridinde yüksek miktarda çamur oluşumuna sebep olmuştur. Bu çamur da çok uzun süreden beri burada biriktiği için çok sert ve katı bir hal almıştır. Burada biriken çamur gölün su kalitesinin bozulmasına sebep oluyor" ifadesini kullanan İşçen, görsel açıdan ve yaz aylarında özellikle sıcak etkisiyle koku problemi yaşandığını da belirtti.

Hayvancılık faaliyetlerinin Van Gölü'ne çok yakın yerde kontrolsüz bir şekilde yapıldığını vurgulayan İşçen, temmuz ayındaki rakamlara göre Van Gölü kıyısındaki 576 ahırı yıktıklarını, Van'da tarıma dayalı ihtisas OSB'nin kurulumunu sağladıklarını, buradaki hayvancılık faaliyetinin çok daha etkin ve entegre bir çevre yönetimi sağlayacak şekilde devam edeceğini bildirdi.