Çin’in askeri bütçesi 2023’te 7.2 artarken ABD ve müttefikleri ne kadar harcıyor?

Artan gerilim ve mücadeleler ülkelerin silahlanmasına da yansıyor. Son yılların kaynayan suları Asya Pasifik’te de Çin Halk Cumhuriyeti 2023 yılında savunma bütçesini yüzde 7.2 artırma kararı alırken 2. Dünya Savaşı’ndan beri pasifist olan Japonya başta olmak üzere ‘ABD’nin müttefikleri’ de yeni silahlar peşinde.

Çin Ulusal Halk Meclisi yıllık toplantısında 2023 savunma bütçesini yüzde 7.2’lik artışla 1 trilyon 5.537 milyar yuana (224 milyar dolar) çıkarma kararı aldı. Üst üste 8 yıldır askeri büyümeyi tek haneli rakamlarla gerçekleştiren Çin’in bu konuda bir hedefi bulunuyor. ABD’den sonra dünyanın en büyük ikinci ekonomisi konumundaki Çin, 2035 yılına kadar askeri birliklerinin modernizasyonunu tamamlamayı ve envantere yeni eklenen silahlarla da 2050’lerde silahlı kuvvetlerini tam anlamıyla güçlü ve modern bir kuvvet haline getirmeyi amaçlıyor.

Devlet yetkililerinin açıklamalarına göre, Çin’in savunma bütçesinin kullanılacağı alanlar ise şöyle özetlenebilir:

Öte yandan Çinli devlet yetkilileri daha önce birçok kez Çin’in barışçıl gelişme yolunu izlediğini ve savunma amaçlı askeri politikayı takip ettiklerine dikkat çekti.

Ancak Asya Pasifik’te ABD tarafından yükseltilen Tayvan krizi, Çin’in ‘stratejik tehdit’ olarak görülmesi, bölgede NATO benzeri AUKUS ve Quad toplulukların kurulması, Çin’in kuşatılma politikası, Pekin’deki Şi Cinping yönetimini savunmada daha çok yatırımlar yapmaya mecbur bırakıyor.

Çin’de durum böyleyken bölgedeki ‘rakiplerinin’ savunma bütçelerine ve artışlarına da göz atmakta yarar var.

Amerika Birleşik Devletleri

Ukrayna’da olduğu gibi Tayvan’da da kışkırtmalara imza atan ve uçak gemilerini Asya Pasifik’te bulunduran ABD, savunmaya ayırdığı bütçe ile dünyada birinci sırada bulunuyor. ABD Başkanı Joe Biden dönemi de bu bütçenin rekor kırdığı dönem oldu. ABD, 2023 yılında savunma bütçesini bir önceki yıla göre 45 milyar dolar daha artırarak 858 milyar dolarlık rekor seviyeye ulaştırdı. ABD’nin bütçesi bu haliyle Çin’in ayırdığı bütçenin yaklaşık dört katıma denk geliyor.

Japonya

ABD’nin bölge politikaları ve Çin-Tayvan gerilimi ile suların ısındığı Asya Pasifik’te, Japonya da İkinci Dünya Savaşı sonrası izlediği pasifist güvenlik politikalarında değişiklik yaparak düşman üslerini vurabilme kapasitesi edinebilecek stratejiye geçti.

Japonya’da Başbakan Kişida Fumio hükümeti, "Ulusal Güvenlik Stratejisi, Ulusal Savunma Esasları ve Uzun Vadeli Savunma Programı"ndan oluşan 3 doktrini güncelledi.

Güncellenen savunma politikalarına göre Çin "en büyük stratejik meydan okuma", Kuzey Kore ise "eskisinden daha ciddi ve daha yakın bir tehdit" olarak nitelendirildi.

Söz konusu güncellenen stratejilere göre, Japonya, caydırıcı unsur olarak uzun menzilli füzeler edinebilecek. Öte yandan 2023 mali yılından itibaren 5 yıllık savunma bütçesi 43 trilyon yene (315 milyar dolar), 2027 itibarıyla yıllık savunma bütçesi, gayri safi hasılanın yüzde 2'sine çıkarılacak. Bu da Japonya’yı dünyada askeri harcaması en yüksek ülkeler arasına yazdıracak.

Japonya 2023 yılı için de 51.4 milyar dolarlık yani geçtiğimiz yıla göre yüzde 26.3'lük rekor artışa tekabül eden savunma bütçesi açıkladı.

Ayrıca Japonya’nın ABD’den 5. nesil F-35 savaş uçağı tedarik ettiğini de eklemek gerekiyor.

Güney Kore

Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti’ne karşı ABD ile ittifak halinde olan ve ülkesinde ABD’nin THAAD (Bölge Yüksek İrtifa Hava Savunması) sistemine ev sahipliği yağan Güney Kore, 2023 yılında savunmaya 57.1 trilyon KRW (42.1 milyar dolar) ayırdı. Bu bütçe de 2022'ye göre yüzde 4.6’lık bir artış olduğunu gösteriyor.

Hindistan

Bölgede Çin ile gerilim yaşayan ülkelerden biri olan Hindistan, savunma bütçesini geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 13 artırarak 2023-2024 mali yılı için 5,94 trilyon Hindistan rupisi (72,6 milyar dolar) olarak belirledi.

Avustralya

Asya Pasifik’in önemli ada ülkelerinden biri olan ve ABD’nin müttefikleri arasında yer alan Avustralya da 2023 yılı için 30.7 milyar dolarlık savunma bütçesine sahip olacak.