Hollywood senaristleri grevde: Gece geç saatte canlı yayımlanan talk şovlar süresiz durdu

ABD'de senaristlerin ücretlerin yükseltilmesi talebini stüdyoların karşılamaması nedeniyle WGA sendikası 15 yıldır ilk kez grev ilan etti. Grevin temelinde, Netflix ve diğer çevrimiçi akış platformlarının hızlı büyümesinin eğlencenin tüketimi gibi üretimini de emekçilerin aleyhine değiştirmesi yatıyor.

Sinema ve TV sanayi için çalışan yazarları temsil eden Amerikan Senaristler Birliği'nin (Writers Guild of America/WGA), Sinema ve Televizyon Yapımcıları Birliği (AMPTP) çatısı altındaki Netflix, Amazon, Apple, Disney, Discovery-Warner, NBC Universal, Paramount ve Sony ile 6 haftalık görüşmelerin sonuçsuz kaldığını duyurdu.

'Şirketlerin mesleğimizi daha da değersizleştirme kararlılığı'

Açıklamada "Davranışlarıyla sendikalı işgücü içinde esnek bir ekonomi yaratan şirketlerin bu müzakerelerdeki esnemeyen duruşları yazarlık mesleğini daha da değersizleştirme kararlılıklarını ele verdi" denildi.

Son grev 100 gün devam etmişti

11 bin 500'den fazla üyesi bugün greve giden WGA'nın 1988'deki grevi 153 gün, 2007-2008'deki grevi 100 gün sürmüştü.

Hollywood stüdyoları ile WGA arasında 20 Mart'ta başlayan görüşmelerde, iki taraf, 1 Mayıs pazartesi günü süresi dolanın yerini alacak 3 yıllık yeni sözleşme üzerinde anlaşmaya varamadı.

Sektöre ekonomik etkisi olacak

Grevin uzun sürmesi, film ve televizyon içeriği üretiminin yanısıra Güney Kaliforniya ekonomisini de vuracak. Olumsuz etki Georgia, New York, New Mexico ve ülke çapındaki diğer sinema-TV sektörü merkezlerinde de hissedilecek.

Bugünden itibaren gece talk şovları paydos etti

İlk etapta senaryolu televizyon şovlarının çekilmeye devam etmesi zora girecek ve gece geç saatlerde canlı yayımlanan şovlar hemen duracak.

Yani hafta boyunca yayımlanan tüm gece talk şovları, günlük taze malzemeyi aldıkları senaristlerin greve gitmesi nedeniyle belirsiz bir süre için yayına ara verdi.

All the major late-night talk shows will stop airing immediately as Writers Guild of America officially goes on strike https://t.co/9O84UFwDdZ

— Insider Entertainment (@insiderent) May 2, 2023

Ekrandan uzak kalacaklar arasında The Tonight Show Starring Jimmy Fallon, The Late Show with Stephen Colbert, Jimmy Kimmel Live, Late Night with Seth Meyers, The Daily Show gibi ağır toplar da var.

Seth Meyers'den greve destek

Grevden Saturday Night Live, Real Time with Bill Maher, Last Week Tonight with John Oliver gibi haftalık programların da etkilenmesi bekleniyor.

Bu, eğlence sektörünün A listesinde yer alan şöhretlerin talk şovlara konuk olamayacağı anlamına da geliyor.

Programları yayımlayan NBC, CBS, ABC, Comedy Central ve HBO gibi kanallardan ilk etapta yorum gelmedi.

Talk şov sunucusu Seth Meyers, programının cuma günkü bölümünde greve destek açıkladı. "Şov dünyası çalışanlarının adil tazminat alma, geçimlerini sağlamaya hakkı var. Bence WGA'nın talepleri çok makul. Ben de bu talepleri destekliyorum" diyen Meyers, tarafların anlaşmaya varamaması durumunda üretimi durdurmayı kabul ettiğini söyledi.

Fallon: Sonuna kadar destekliyorum

Dün Met Gala'nın kırmızı halısında soruları yanıtlayan Jimmy Fallon da grev kararı verirse WGA'yı destekleyeceğini belirtti. WGA üyesi Fallon "Yazarlarım olmasaydı şovum olmazdı, onları sonuna kadar destekliyorum. Adil bir sözleşme yapmaları gerekiyor ve düzeltmeleri gereken çok şey var ve umarım bunu gerçekleştirirler" dedi.

Earlier today, 11,500 members of the Writers Guild of America went on strike. Without writers, scripted shows will struggle to keep filming & live late-night shows will stop immediately. Here’s what you should know about the WGA’s first strike in 15 years. https://t.co/xcBfD1bG2y

— Los Angeles Times (@latimes) May 2, 2023

Bu noktaya nasıl gelindi?

Bu grevin tohumları, 15 yıl önceki grevde 'yeni medyayla' girişilen ilk kapışmada atıldı. Yeni medya, bilgisayarların işlem gücü olmadan oluşturulamayacak veya kullanılamayacak ortamlara deniyor ve genellikle dijital olup kullanıcısına veya hedef kitlesine etkileşim olanağı sağlıyor.

O zamandan beri Netflix ve diğer çevrimiçi platformların hızlı büyümesi, eğlencenin nasıl tüketildiği ve yazarlara bu eğlenceyi yaratmaları için nasıl ödeme yapıldığını önemli ölçüde değiştirdi.

Çoğuna asgari ücret düzeyinde ödeme yapılıyor

Akış içeriğinin patlama yapmasına rağmen, yazarlar, maaşlarının ve Hollywood'da geçimlerini sağlama kabiliyetlerinin yeni medya modelleri tarafından ciddi şekilde aşındırıldığından şikayetçi. WGA liderleri, çok sayıda sendika üyesinin asgari ücret seviyelerinde çalıştığını söylüyor.

'Senaristlerin varoluşu tehlikede'

WGA West Başkanı Meredith Stiehm, 2021'de Times'a verdiği röportajda, senaristler açısından 'mali acil durum' uyarısında bulundu. WGA liderleri, martta müzakerelere oturmadan önce, yazarların 'varoluşsal tehdit' içinde bulunduğu uyarısını yaptı.

Yüzde 98'le grev kararı alındı

Stüdyolardan yaklaşık 600 milyon dolarlık talep paketine olumlu yanıt alamayan WGA'nın yetki talebi üzerine oy kullanan 9218 üyenin yüzde 2'ye karşı yüzde 98'le grev kararı alması, tarihi bir fark oldu.

This is why Hollywood is officially ON strike. Hold the line @WGAEast @WGAWest! 👏 #WGAStrong #WGAStrike pic.twitter.com/ixgbgl45ZW

— AFL-CIO ✊ (@AFLCIO) May 2, 2023

Temel anlaşmazlık noktaları neler?

Yazarlar, ücretlerin teknolojik değişim hızına ayak uyduramamasından şikayetçi. Artık daha kısa dönemlerde çalıştıklarını ve iki yakayı bir araya getirmek için yılda bir dizi iş bulmaları gerektiğini söylüyorlar.

20 bölüm yerine 8-10 bölüm siparişi

Eskiden yayın ağları, 10 aydan fazla çalışılması gereken şovlar için yaklaşık 20 bölüm sipariş ederdi. Ancak son yıllarda stüdyolar daha çok 8-10 bölümlük kısa süreli dizileri yayımlamaya odaklandı.

İkincil telif ücretleri artık daha düşük

Yazarlar, özellikle yarattıkları programlar yeniden yayımlandığında aldıkları ikincil telif ücretlerinin, akış çağında başarılı şovların ağlarda yıllarca yayımlandığı döneme kıyasla çok daha düşük olmasından yakınıyor.

Mini odalarla götürülmeye çalışılıyor

Bir diğer mesele, küçük yazar gruplarının, bir dizinin prodüksiyon aşamasına geçmeden önce temellerini attığı ve genellikle minimum seviyelere yakın ödemeler aldığı mini odaların artan kullanımı.

Ücretlerde son 10 yılda yüzde 23 düşüş

WGA'ya göre genelde bölüm başı veya haftalık ücret alan senaristlerin maaşı 2018'den beri artmadı ve enflasyona göre ayarlandığında son 10 yılda yüzde 23 düştü.