Rusya’nın Suriye’deki operasyonunun başından bugüne geçen bir yıl içinde neler değişti? Barışı yeniden sağlama şansı var mı? Sputnik, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın (AGİT) eski başkan yardımcısı Willy Wimmer’le görüştü.
Oldukça uzun bir gelişme gözlemliyoruz. Beş yıl önce patlak veren iç savaş, tam da Golan Tepeleri yüzünden Suriye-İsrail çatışması bitti derken trajik bir biçimde yeni bir çatışmaya dönüştü. Oysa Suriye ve İsrail arasında, tüm Ortadoğu’da barışın sağlanması anlamına gelen bir anlaşmanın imzalanması kalıyordu ve bu barışa ilgi duymayan belli güçler olmasaydı anlaşma imzalanacaktı.
‘İNGİLTERE, FRANSA VE ABD, SURİYE’YE ÖZEL TİMLER YOLLADI’
Suriye trajedisinin en başında, daha çok iç savaş biçimini alan çatışmaya küresel boyut kazandırmak amacıyla bu ülkeye İngiliz, Fransız ve ABD özel timlerin gönderildiğini biliyoruz. Böylece ülkedeki durum aksi yönde çevrilmeseydi evveliyatı olumlu yönde gelişebilirdi. İşte o günden bu yana Suriye halkına pahalıya mal olan trajediyi izliyoruz. Bu belaya son verebilir miyiz? Suriye yangının diğer ülkelere sıçrayarak daha büyük bir savaşa yol açmasını önleyebilir miyiz? Şimdi her şey bu soruların yanıtına bağlı.
‘MALEZYA UÇAĞI SORUŞTURMASINI AMACI YENİ BİR SAVAŞ ÇIKARMAK MI?’
Bu bağlamda, Hollanda’nın Ukrayna'nın doğusunda düşürülen Malezya yolcu uçağına ilişkin soruşturmasının raporunu hatırlatmak isterim. Şu soru sorulmalı, amaç ne, trajediyi araştırmak mı yeni savaş çıkarmak mı? Sanki fikirler bu yönde gelişiyor ve bu nedenle Suriye’yle paraleller çizilebilir. Soruna barışçıl çözüm bulmak için mümkün olan her şey yapmalıyız. Bu, silahımız, paramız ve silahlı kuvvetlerimizle bu bölgedeki duruma karışmamalıyız anlamına gelir.
ABD ve Avrupalıların Suriye’ye müdahalesi uluslararası hukuk normlarının açık bir şekilde ihlalidir. Bu bir ülkenin topraklarına yapılan, BM veya uluslararası hukuk normları açısından meşru olmayan bir askeri operasyon. Suriye trajedisi işte bu güçler yüzünden patlak verdi. Suriye’de akan kanı durdurma şansı varsa sadece ve sadece Rusya’nın tamamen uluslararası hukuka uygun olarak gerçekleştirdiği operasyon sayesinde var. ABD aynısını Yugoslavya’daki savaş sırasında yapmıştı. Küçük çapta, Suriye’de savaşıyor olabilirler ama küresel anlamda söz konusu, 1999’da başlattıkları ‘dünya yürüyüşünü’ bitirmeyi başarırlar mı yoksa dünyanın barış içinde yaşama ve halklar arasındaki işbirliğine dönme şansı var mı? Rusya, Suriye’nin meşru hükümetinden yana müdahale etmeseydi dünyanın böyle bir şansı hiç olmazdı.
‘RUSYA MEŞRU, ABD DEĞİL; FARK BU’
Sizce ABD Suriye’de hangi amaçları güdüyor?
Belli ki ABD, Batı Avrupa ve Rusya’nın güneyinde yer alan bölgede yeni bir harita çizmek istiyor. Bu yüzden Afganistan, Irak, Suriye, Akdeniz’in güneyinde Mali’ye kadarki bölgede çatışmaların yüksek yoğunluğunu gözlemliyoruz. Bu bölgelerin çoğunda ABD var, burada savaş yürütüyor ve böylece yerel halkın kitleler halinde fakirleşmesine ve medeniyetlerin yok edilmesine büyük ‘katkı’ sağlıyor. Rusya, (Suriye Devlet Başkanı Beşar) Esad ve hükümetinin isteği üzerine tamamen meşru sebeplerle Suriye’deki çatışmaya müdahale etti. ABD ve Rusya’nın eylemleri arasındaki fark bu.
‘SAVAŞ SURİYE DIŞINA YAYILABİLİR’
Sınırlarımızdaki cinayet ve terörden ve ayrıca sığınmacı akınından ABD sorumlu. Rusya, görüşmelerin yeniden başlatılmasından yana, aklın zafer kazanmasını ve halkların barış içinde yaşamasını istiyor. Suriye halkı omuzlarında çok ağır yük taşıyor. Bu ülkede barışçıl çözümünün alternatifi yok. Belki Washington aklını başına alır. Sorun şu ki ABD’de başkanlık seçimleri yapılacak, tüm dünya hiç olmadığı kadar tehlikeli bir durumla karşı karşıya. Gerçekte ABD’yi yöneten güçler yeni hükümetin hareket özgürlüğünü azami olarak kısıtlamak istiyor. Bu, savaşın Suriye sınırları dışına yayılma olasılığı oldukça büyük anlamına gelir.
Batı basını, Suriye’deki yıkım ve ölümlerden Rusya’yı sorumlu tutuyor. Bununla ilgili ne düşünüyorsunuz?
İki şey arasındaki farkı görmek lazım. Rusya’ya bir şeyler sorulduğunda her zaman kendisi yanıt verecek güçte ve bunu yapıyor. Ama Batı basının okuru olarak gerçeklerin birkaç yıldır saptırılmasından çok rahatsızım. Bir zamanlar ifade özgürlüğü medya alanımızın önemli bir faktörüydü ama artık yok. Bizi savaş uçurumuna atıyorlar. Bu yıl da bunu çok daha sapkın bir biçimde yapıyorlar. Bizi 1999’da Yugoslavya savaşı uçurumuna iten NATO Sözcüsü Jamie Shea, bu yıl Berlin’den özel başarı ödülünü aldı. Herkes medya alanımızda nelerin yaşandığı çok iyi biliyor. Batı Avrupa demokrasisi yavaş yavaş ölüyor.
Kimlerin çıkarları güdülüyor ve hangi ‘mesaj’ verilmeye çalışılıyor?
Mesaj şu, savaş çıkabilir, özellikle Rusya’yla. (Ukrayna’nın başkenti Kiev’in merkez meydanı) Maydan’da darbenin gerçekleştiği 2 yıl önce mucize eseri Rusya’yla savaş önlendi. Oysa ABD siyasi çevrelerin 1999’dan bu yana izlediği amaç Rusya’yla savaş çıkarmak. Bu hepimiz için ölümcül olabilir.
