‘Türkiye ve Suriye Fırat’ın doğusunda birlikte hareket etse ne ABD ne de YPG bölgede kalabilir’

ABD ile güvenli bölge konusunda anlaşmaya varamayan Türkiye’nin Fırat’ın doğusuna yönelik olası operasyonunu, Genelkurmay İstihbarat Dairesi Eski Başkanı İsmail Hakkı Pekin, Sputnik’e değerlendirdi. Pekin “Suriye, Türkiye’yle anlaşarak güçlerini Fırat’ın doğusuna çekse, ne ABD ne de PYD/PKK bölgede duramaz. Keşke bu işbirliği yapılsa” dedi. 

Türkiye ile ABD arasındaki tıkanan güvenli bölge görüşmelerinin tıkanmasının ardından Türkiye bir kez daha Fırat Nehri'nin doğusunda YPG'nin başını çektiği Demokratik Suriye Güçleri (DSG)'ye yönelik operasyonu gündemine aldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, pazar günü yaptığı açıklamada "Afrin'e, Cerablus'a, El-Bab'a girdik. Şimdi de Fırat'ın doğusuna gireceğiz. Taciz atışları devam ettikçe bizim sessiz kalmamız mümkün değildir. Biz bir yere kadar sabrederiz. O sabrın bir sonu var. Afrin'e, Cerablus'a, El-Bab'a girdik. Şimdi de Fırat'ın doğusuna gireceğiz. Biz bunu Rusya ile ABD ile paylaştık” diyerek Ankara’nın operasyondaki kararlılığına işaret etti. 

FIRAT’IN DOĞUSUNA OPERASYON GERÇEKLEŞİR Mİ?

Ancak Türkiye’nin işaret ettiği bu operasyon ihtimali, Ankara-Washington hattında bir başka uzlaşmazlığı daha tetikledi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Morgan Ortagus, Washington yönetiminin Türk ordusunun Suriye topraklarında Fırat'ın doğusuna harekat düzenleme niyetinden rahatsız olduğunu söyledi.

Türkiye ile ABD’yi karşı karşıya getiren bu operasyon ihtimali ne şekilde hayata geçirilebilir? Destek verdiği YPG’nin kontrolündeki bölgede 23 üssü bulunan ABD ile Türkiye bu olası operasyonda doğrudan karşı karşıya gelir mi? Sputnik’in bu sorularını, Genelkurmay İstihbarat Dairesi Eski Başkanı İsmail Hakkı Pekin yanıtladı. 

‘TÜRKİYE 455 KİLOMETRELİK SINIRINDA BİR PKK DEVLETÇİĞİNE KARŞI ÇIKIYOR’

Türkiye’nin son dönemde Fırat’ın doğusuna yönelik olası bir operasyon için hazırlıklarını artırdığına işaret eden Pekin “Türkiye’nin bu harekatı gerçekleştirmek için bu kadar beklemesinin arkasında sebep, ABD ile güvenli bölge konusunda anlaşılması ihtimaliydi. Türkiye isteği, 500 kilometrelik sınırında bir Kürt devletçiğinin kurulmaması. Çünkü Türkiye, PKK’nın kolu olan PYD’nin dahil olduğu böyle bir devletçiği kendi güvenliğine tehdit olarak görüyor; ABD ise, PYD’ye ‘ortağım’ diyor. Bu sebeple ABD’nin önerdiği güvenli bölge modeli oradaki PYD yapılanmasının korunmasını içeriyor. Türkiye ise Fırat’ın doğusundan Irak sınırına kadarki 455 kilometre uzunluğundaki sınırın 32 kilometre derinliğindeki alanda PKK/PYD kontrolü kalmasın ve bölgeyi kendisi kontrol etsin istiyor. Ancak bu ABD tarafından kabul görmüyor” dedi. 

‘ABD YALNIZCA KISITLI BİR ALANDA CEPLER OLUŞMASINA SICAK BAKIYOR, TÜRKİYE BUNU ASLA KABUL ETMEZ’

Askeri heyetler arasında 23 Temmuz'da gerçekleşen ilk toplantının ardından Türkiye ile ABD arasındaki güvenli bölge görüşmelerinin yeniden başladığını hatırlatan Pekin “Elde ettiğimiz detaylara göre, gelinen noktada ABD 14-15 kilometre derinliğinde bir alana ve 445 kilometrelik sınırın yalnızca 140 kilometrelik kısmında belirli cepler olmasına sıcak bakıyor. Bu da muhtemelen Tel Abyad, Resulayn gibi bazı yerlerde oluşmasını kapsıyor ve Kürtlerin çoğunlukta olduğu bölgeleri dışında bırakıyor. Ancak Türkiye’nin bunu kabul etmesi mümkün değil. Bu yüzden Türkiye, güvenli bölgede anlaşılmazsa, operasyon düzenlemede kararlı. Washington Post da, 2 hafta içerisinde bir operasyon beklendiğine işaret ediyor” diye konuştu. 

‘TÜRKİYE BU OPERASYONU GERÇEKLEŞTİRECEK GÜÇTE ANCAK SONRAKİ SÜRECİ YÖNETMEK ÖNEMLİ’

ABD’nin YPG bölgelerinde 23 üssü olduğuna işaret eden Pekin “O bölgede, Türkiye, Irak ve Kandil’den gelenlerle birlikte, 13 bin PKK’lı terörist var. ABD’nin silahlandırdığı 40-50 bin Kürtten bahsediyoruz. ABD tarafından Javelin tanksavar füzeleri verilmiş bir kitleden bahsediyoruz. Ancak Türkiye’nin vuracağı noktalar bellidir. ABD’nin ise havadan Türk güçlerine yönelik bir müdahalesi olacağını zannetmiyorum. Zaten öyle bir şey olursa, o zaman Türk-Amerikan ilişkileri bir daha düzelmeyecek şekilde kopar. Bu sebeple ABD dikkatli olacaktır. Orada konvansiyonel bir muharebe olacak. Genelde teröristler, konvansiyonel muharebede daha zayıftır. TSK ise böyle bir muharebe için son derece güçlü ve hazırlıklı durumda. ÖSO’yu da buna eklemek lazım. Türkiye bu operasyonu yapacak güçte. Ancak Türkiye’nin bu operasyon sonrası süreci, olası yaptırımları yönetme süreci önemli. Türkiye, bu süreci yönetmeyi göze alıyorsa, bu harekatı gerçekleştirir” değerlendirmesinde bulundu. 

‘ABD, SURİYE’DEN ONLARCA YIL BOYUNCA ÇIKMA NİYETİNDE DEĞİL’

Peki ABD, bölgeden çıkar mı? Pekin bu soruyu “ABD’nin bölgeden çıkacağını sanmıyorum. Güçlerini biraz daha güneye kaydırarak on yıllar boyunca orada kalacaktır. Suriye’de bir daha üniter devlet yapısı olacağını sanmıyorum. Türkiye, ABD ve tüm taraflar ilerideki görüşmelerde elini güçlü tutabilmek için Suriye’de bir yerleri tutuyor. Bu uzun süre devam ederse, Suriye bir daha kolay kolay bir araya gelemez. Kürt grupların da Afrin’de olduğu gibi bölgeden süratle çekileceğine ihtimal vermiyorum. Bölgede daha büyük bir mücadele olabilir” dedi. 

‘TÜRKİYE VE SURİYE İŞBİRLİĞİ YAPSA, BUGÜN TARTIŞILAN BÜTÜN SENARYOLAR BOŞA ÇIKAR’

Türkiye ile Suriye’nin işbirliği yapmasının, bugün tartışılan bütün olası senaryoları boşa çıkaracak kadar büyük bir etki yaratacağına değinen Pekin “Türkiye ve Suriye’nin işbirliği yapması durumunda, asimetrik bir durum yaratır ve bir anda tüm tablo tersine dönebilir. Hatta şu an Suriye güçlerini, Türkiye’yle anlaşarak İdlib’den Fırat’ın doğusuna çekse, ben ABD’nin de PYD/PKK’nın da bölgede duramayacağını değerlendiriyorum. Böyle bir işbirliği çok küçük bir olasılık. Ancak keşke yapılsa” diye ekledi.

Yazıda ifade edilen görüş ve düşünceler, Sputnik'in görüşlerini yansıtmayabilir.