İran, her yıl olduğu gibi kış mevsiminin bastırmasıyla birlikte bir kez daha doğalgaz vanasını kıstı. HaberTürk'ün güvenilir kaynaklardan aldığı bilgiye göre İran'dan gaz akışı ciddi miktarda azaldı. Enerji yönetimi, doğalgaz akışında ortaya çıkan sorun nedeniyle elektrik üretiminde "kısıntı-kesinti" programını başlattı. Buna göre Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) ile yap-işlet-devret (YİD) ve yap-işlet (Yİ) doğalgaz santrallarında üretim bugünden itibaren yarı yarıya azaltılacak. Bazı santrallarda ikincil yakıta geçilmesi de bekleniyor.
Enerji yönetimi, pazartesi günü doğalgazla elektrik üreten Yİ-YİD ve EÜAŞ santrallarına yazılı bildirimde bulundu. Yazıda, doğalgaz arzında ortaya çıkan soruna işaret edilerek, bu sorunun bertaraf edilmesi için ilave bazı tedbirlerin alınmasının zorunlu hale geldiği belirtildi. Yazıda, ilgili mevzuat uyarınca Yİ-YİD doğalgaz santrallarında elektrik üretimlerinin düşürüleceği belirtildi. Üretim kısıtları, bugünden itibaren başlayacak. Söz konusu santrallarda üretim, yarı yarıya azaltılacak. Kaynaklar, üretim kısıtının bir süre devam edeceğini belirtti.
Reuters'a bilgi veren bir sektör kaynağ da, "İran'daki kış koşulları nedeniyle Türkiye'ye gaz akışında bir yavaşlama var. Bu miktar 1/3 oranında azalma şeklinde devam ediyor" dedi.
SERBEST PİYASADA FİYAT ARTABİLİR
Gaz arzında ortaya çıkan sorun, serbest piyasada elektrik fiyatlarını etkiledi. Gün öncesi piyasada günlük ortalama elektrik fiyatları şöyle oldu:
- Pazartesi günü: Elektriğin kilovatsaat fiyatı 17.7 kuruş,
- Salı günü: Elektriğin kilovatsaat fiyatı 18.1 kuruş,
- Bugün ortalama fiyat 20.2 kuruş olarak öngörülüyor. Bu fiyatın gün içinde artabileceği belirtiliyor.
GÜNLÜK TALEP 250 MİLYON METREKÜPE ÇIKIYOR
Türkiye'de kış aylarında günlük 210-220 milyon metreküp doğalgaz kullanılıyor. Talep, zaman zaman 250 milyon metreküpe kadar çıkıyor.
ORTALAMA BİRİM FİYAT 17.5 KURUŞ
Türkiye'de, serbest piyasada elektrik fiyatları düşüyor. 2014 yılında ortalama 16.45 kuruş olan fiyatlar, 2015 yılında 13.79 kuruşa düştü. 2016 yılında (12 Aralık itibarıyla) 13.12 kuruş oldu. Aralık ayında ortalama fiyatlar önceki aylara göre yüksek seyrediyor. Günlük ortalama elektrik birim fiyatı 17.5 kuruş düzeyinde bulunuyor.
SERBEST TÜKETİCİ İÇİN LİMİT 115 TL'YE İNEBİLİR
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), elektrikte milyonlarca abonenin ve sektörün dört gözle beklediği 2017 yılında uygulanacak 'serbest tüketici limiti'ni belirlemek için çalışmalara başladı. 2016 yılı için 3 bin 600 kilovatsaat olan sınırın, 3 bin 300 ya da 3 bin kilovatsaate çekilmesi gündemde. EPDK, belli bir dönemde limiti sıfırlamayı hedefliyor. Ancak bu aşamada henüz elektrik dağıtım sektörünün de tüketicilerin de uygulamaya hazır olmadığı görüşü öne çıkıyor. EPDK, 2017 yılı içinde serbest tüketici sınırını bir miktar daha düşürecek.
FATURA YÜZDE 10 UCUZLAYACAK
Yıllık halen 3 bin 600 olan sınırın, 2017 yılında 3 bin 300 kilovatsaate çekilmesi birinci seçenek olarak öne çıkıyor. Bu durumda aylık tüketimi 275 kilovatsaat ve yaklaşık 115 TL elektrik faturası gelen her abone, 'serbest tüketici' olacak.
Sınırın, 3 bin kilovatsaate çekilmesi ikinci seçenek olarak görülüyor. Yıllık 3 bin kilovatsaate düşmesi halinde aylık tüketimi 250 kilovatsaat ve faturası 104 TL olan her abone, 'serbest tüketici' olacak. Bu kapsama giren aboneler, 'serbest tüketici' belgesiyle elektriğini istedikleri bir kaynaktan veya tedarikçiden bölge ya da yer kısıtlaması olmaksızın pazarlık usulüyle temin edebilecek. Bu aboneler, yüzde 10'a kadar daha ucuz elektrik kullanıyor.
SIFIR LİMİT BAŞKA BAHARA KALDI
Tüm abonelerin, istediği kaynaktan ya da tedarikçiden pazarlık yoluyla elektriğini temin etmesine olanak sağlayan "sıfır limit" için birkaç yıl daha beklenecek.
RUSYA'DAN SONRA İKİNCİ
İran, Rusya'nın ardından Türkiye'nin en büyük ikinci gaz tedarikçisi durumunda bulunuyor.
