“Suikasta kurban giden Rus Büyükelçisi Karlov gibi mütevazı, düşmanlıktan uzak, bilge diplomatlar hep çok önemli olmuştur. Kırılan ilişkileri tamir ederler” diyen Ortaylı, Rus büyükelçi gibi ‘stratejik isimlere’ yönelik suikastlara tarihte sıkça rastlandığını söyledi.
Büyükelçi Karlov’un öldürülmesinin herkesi üzdüğünü ifade eden Ortaylı, “Büyükelçi gönülden ısındığı Türkiye’de kendi korumalarını ihmal etmiş olabilir, ama bu görevleri bizim yerine getirmemiz gerekir. Türk halkı Rusya’nın kaybına yakından ilgi gösterdi. Rusya ile ilişkilerimiz çok mühimdir. Dostluk ve komşuluğun yaşaması gerekir” ifadelerini kullandı. Ortaylı’nın yazısının bir kısmı şöyle:
“Ülkemiz çok zor bir mevkide bulunuyor.
Buranın sahibi olduğumuz için hem talihliyiz hem de zorluklarımız var. Bizim dışımızda gelişen olaylarda bile hedef seçilebiliyoruz. Suikasta kurban giden Rus Büyükelçisi Karlov gibi mütevazı, düşmanlıktan uzak, bilge diplomatlar hep çok önemli olmuştur. Kırılan ilişkileri tamir ederler. Bu tür stratejik isimlere yönelik suikastlara tarihte sıkça rastlanmıştır.
‘BİLGE DİPLOMATLAR ÇOK ÖNEMLİDİR, KIRILAN İLİŞKİLERİ TAMİR EDER’
Siyaset bazen umulmadık kayıplar yaratıyor. Türkiye 21 ülkede 42 diplomatını Ermeni terörüne kurban verdi. Bunun getirdiği bir anlayış var. Pazartesi günkü suikastla kaybedilen Rusya Büyükelçisi Andrey Karlov’un akıbeti bizim halkımızı bu yüzden de çok üzdü. Büyükelçi Karlov geniş bir çevre tarafından tanınıyordu; mütevazı, düşmanlıktan uzak, dostça tavırlarla görevini sürdürmekteydi. Kriz zamanlarında bu gibi bilge diplomatlar çok önemlidir. Kırılan ilişkileri tamir ederler. Meşum suikasta kurban giden büyükelçiyi katledenin maalesef devletin koruma güçlerinde yer alan bir polis olması çok daha hazin ve utanç verici. Maalesef tahripkâr unsurlar kolluk kuvvetlerinin arasına sızmışlar. Fakat suikastın iki taraf arasında da meşum güçlerin istediği neticeyi sağlamadığı görülüyor.
19’uncu ve 20’nci asrın ilk yarısında hükümdarlara suikast düzenlemek modaydı! Fransa’da Sırp kralı Alexander’i Hırvatlar ortadan kaldırdı. Avusturya-Macaristan’ın talihsiz imparatoriçesi, intihar eden (veya ettirilen) Arşidük Rudolf’un annesi güzel Sisi, Cenevre gölünde hiçbir sebebi olmadan çatlak bir bireysel anarşist tarafından bıçaklanarak öldürüldü. 1881’de Çar II. Alexander suikastla öldürüldü. Oğlu III. Alexander’a da suikast yapıldı. Suikastçıların içinde geleceğin Lenin’i Vladimir İlyiç Ulyanov’un ağabeyi de vardı. Türkiye tarihinde yabancı misyon şefleriyle çatışmalar çoktur. 1876 yılının 6 Mayıs’ında Selanik’teki Alman konsolosu Eric Abbot ile Fransız konsolosu Jules Moulin kızgın bir protestocu kitle tarafından öldürüldü. Kavga, bir Hıristiyan Bulgar kızının Türk makamlarına sığınmasını, söz konusu konsolosların protestosu üzerine başlamıştı.
Yazının tamamını şuradan okuyabilirsiniz.