İçişleri Bakanlığının genelgesiyle, istisnalar hariç olmak üzere büyükşehir statüsündeki Ankara, Balıkesir, Bursa, Eskişehir, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Sakarya, Samsun ve Van ile Zonguldak olmak üzere toplam 15 ildeki sokağa çıkma kısıtlaması 31 Mayıs gece yarısı sona erecek.
Kısıtlamanın olduğu 30 Mayıs Cumartesi günü market, bakkal, manav, kasap ve kuruyemişçiler, 10.00-17.00 saatlerinde faaliyet gösterebilecek.
Vatandaşlar (65 yaş ve üzeri ile 18 yaş ve altında bulunanlar hariç) zorunlu ihtiyaçlarının karşılanmasıyla sınırlı olmak ve araç kullanmamak şartıyla (engelli vatandaşlar hariç) ikametlerine en yakın market, bakkal, manav, kasap ve kuruyemişçilere gidip gelebilecek.
Aynı saatler arasında market, bakkal, manav, kasap ve kuruyemişçiler evlere/adrese servis şeklinde de satış yapabilecek.
30 Mayıs Cumartesi ve 31 Mayıs Pazar günleri ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamul ruhsatlı iş yerleri ile buraların sadece ekmek satan bayileri, ayrıca tatlı üretiminin yapıldığı/satıldığı iş yerleri açık olacak. Bu iş yerlerinde sadece ekmek, unlu mamul ve tatlı satışı yapılacak.
Söz konusu günler, vatandaşların dışarı çıkamadığı saatlerde tatlı satışı yapan iş yerleri sadece eve/adrese servis şeklinde satış yapabilecek.
Kısıtlamanın olduğu günler, sadece evlere paket servis şeklinde hizmet sunmak üzere lokanta ve restoran tarzı iş yerleri, ilaç, tıbbi cihaz, tıbbi maske ve dezenfektan üretimi, nakliyesi ve satışına ilişkin faaliyetleri yürüten iş yerleri, kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşları, eczaneler, veteriner klinikleri ve hayvan hastaneleri, zorunlu kamu hizmetlerinin sürdürülmesi için gerekli kamu kurum ve kuruluşları ile işletmeler (havalimanları, limanlar, sınır kapıları, gümrükler, karayolları, huzurevleri, yaşlı bakım evleri, rehabilitasyon merkezleri, acil çağrı merkezleri, AFAD birimleri, Vefa Sosyal Destek birimleri, Göç İdaresi, PTT vb.), valilikler/kaymakamlıklar tarafından yerleşim merkezleri için her 50 bin nüfusa bir adet ve il sınırları içinden geçen şehirler arası kara yolu ve varsa otoyol üzerinde her 50 kilometre için bir adet olmak üzere belirlenecek sayıda akaryakıt istasyonu ve lastik tamircisi açık olacak. Bu madde kapsamında açık olacak akaryakıt istasyonları ile lastik tamircileri kura yöntemiyle belirlenecek ve nöbetçi akaryakıt istasyonlarının marketleri hizmet verecek.
Doğal gaz, elektrik, petrol sektöründe stratejik olarak faaliyet yürüten büyük tesis ve işletmeler (rafineri ve petrokimya tesisleri ile termik ve doğal gaz çevrim santralleri gibi), içme suyu dolum tesisleri ile içme suyu, gazete ve mutfak tüpü dağıtımını yapan şirketler, hayvan barınakları, hayvan çiftlikleri ve hayvan bakım merkezleri, sağlık hizmetlerinin kapasitesini artırmaya yönelik acil inşaat, donanım gibi faaliyetleri yürüten işletme/firmalar, bulunduğu yerin il/ilçe Hıfzıssıhha Kurulu tarafından izin verilmesi şartıyla makarna, un ve unlu mamuller, süt, et, balık üretimi gibi temel gıda maddelerinin üretiminin yapıldığı tesisler ve kağıt, kolonya üretimi başta olmak üzere hijyen malzemeleri ile bu malzemelerin üretimi için ihtiyaç duyulacak ham maddelerin üretiminin yapıldığı tesisler, yurt içi ve dışı taşımacılık (ihracat/ithalat/transit geçişler dahil) ve lojistiğini yapan firmalar, oteller ve konaklama yerleri, gıda, temizlik ve ilaç gibi sektörlere ambalaj sağlayan üretim tesisleri faaliyet gösterecek.
Çalışanları inşaat alanında/maden alanında bulunan şantiyede konaklayarak yapımı veya çalışması devam eden büyük inşaatlar ile madenler (Bu madde kapsamında inşaat ve konaklama aynı şantiye alanı içinde ise izin verilir, başka bir yerden çalışanların gelmesine ve şantiyede kalanların başka bir yere gitmelerine izin verilmez. Çalışma alanı sadece inşaat alanı/maden sahalarıyla sınırlıdır.) gazete, radyo ve televizyon kuruluşları ile gazete basım matbaaları, daha önceden sözleşmeye/taahhüde bağlanmış ve belirlenen süre içinde yetiştirilmesi gereken ihracata konu mal, malzeme, ürün, araç-gereç üreten iş yerleri ve tesisler (mevcut zorunluluklarını ispatlamaları ve anılan şartlara uymaları kaydıyla), zirai amaçlı akaryakıt satışı yapılan tarım kredi kooperatifleri, kısıtlama süresinde yağmura bağımlı tarımsal faaliyetler göz önünde bulundurularak valilik/kaymakamlıkça tespit edilecek ihtiyaca göre kurayla belirlenecek, zirai ilaç, tohum, fide, gübre vb. tarımsal üretime ilişkin ürün satışı yapan işletmeler, sebze/meyve toptancı halleri açık olacak.
İstisna kapsamında olan kişiler
Genelgede "açık olacak iş yeri, işletme ve kurumlarda" yönetici, görevli veya çalışanlar, özel güvenlik görevlileri dahil kamu düzeni ve güvenliğinin sağlanmasında görevli bulunanlar istisna kapsamında olacak.
Sokağa çıkma kısıtlamasından muaf tutulan diğer görevliler ise şöyle:
"Acil çağrı merkezleri, Vefa Sosyal Destek birimleri, Kızılay ve AFAD’da görev alanlar, cenaze defin işlemlerinde görevli olanlar (din görevlileri, hastane ve belediye görevlileri vb.) ile birinci derece yakınlarının cenazelerine katılacak olanlar, elektrik, su, doğal gaz, telekomünikasyon vb. kesintiye uğramaması gereken iletim ve altyapı sistemlerinin sürdürülmesi ve arızalarının giderilmesinde görevli olanlar, ürün ve/veya malzemelerin nakliyesinde ya da lojistiğinde (kargo dahil), yurt içi ve yurt dışı taşımacılık, depolama ve ilgili faaliyetler kapsamında görevli olanlar, yaşlı bakımevi, huzurevi, rehabilitasyon merkezleri, çocuk evleri vb. sosyal koruma/bakım merkezleri çalışanları, otizm, ağır mental retardasyon, down sendromu gibi 'özel gereksinimi' olanlar ile bunların veli/vasi veya refakatçileri, demir-çelik, cam, ferrokrom vb. sektörlerde faaliyet yürüten iş yerlerinin yüksek dereceli maden/cevher eritme fırınları ile soğuk hava depoları gibi zorunlu olarak çalıştırılması gereken bölümlerinde görevli olanlar, bankalar başta olmak üzere yurt çapında yaygın hizmet ağı olan kurum, kuruluş ve işletmelerin bilgi işlem merkezlerinin çalışanları (asgari sayıda olmak kaydıyla), bitkisel (gül, çay, meyve, hububat, kesme çiçek vb.) ve hayvansal (süt, et, yumurta, balık vb.) ürünlerin üretimi, sulaması, işlenmesi, ilaçlaması, hasadı, pazarlanması ve nakliyesinde çalışanlar, küçükbaş-büyükbaş hayvanları otlatanlar, arıcılık faaliyetini yürütenler, 30 Nisan 2020 tarih ve 7486 sayılı genelge kapsamında oluşturulan Hayvan Besleme Grubu üyeleri ile sokak hayvanlarını besleyecek olanlar, ikametinin önü ile sınırlı olmak kaydıyla evcil hayvanlarının zorunlu ihtiyacını karşılamak üzere dışarı çıkanlar, kısıtlama süresince ekmek dağıtımı yapanlar ile lokanta, restoranlar ve tatlı satış yerlerinin evlere servis hizmetinde görevli olanlar ile 30 Mayıs Cumartesi günü 10.00-17.00 saatlerinde market, bakkal, manav, kasap ve kuruyemişçilerin evlere servis hizmetinde görevli olanlar, zorunlu sağlık randevusu olanlar (Kızılaya yapılacak kan ve plazma bağışları dahil), yurt, pansiyon, şantiye vb. toplu yerlerde kalanların gereksinim duyacağı temel ihtiyaçların karşılanmasında görevli olanlar, iş sağlığı ve güvenliği nedeniyle iş yerlerinden ayrılmaları riskli olan çalışanlar (iş yeri hekimi vb.), veteriner hekimler, servis hizmeti vermek üzere dışarıda olduklarını belgelemek şartıyla teknik servis çalışanları, iş yerlerinin kapalı olduğu saatlerde/günlerde sürekli olarak iş yerlerini bekleyenler, belediyelerin toplu taşıma, temizlik, katı atık, su ve kanalizasyon, ilaçlama, itfaiye ve mezarlık hizmetlerini yürütmek üzere hafta sonu çalışacak personel, tedarik zincirinin aksamaması amacıyla sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu 31 Mayıs Pazar günü saat 18.00'den sonra marketlerde mal, malzeme ve ürünlerin nakli, kabulü, depolama ve satışa hazırlama aşamasında görevli olanlar (Bu madde kapsamında hiçbir şekilde mal, malzeme ve ürün satışı yapılamaz), madencilik, inşaat ve diğer büyük yatırım projelerinde kullanılmakta olan patlayıcıların imalat ve lojistiğinde çalışanlar, 31 Mayıs Pazar günü, 14.00-20.00 saatlerinde yürüme mesafesiyle sınırlı olmak, sosyal mesafe kuralına riayet etmek ve maske takmak kaydıyla 65 yaş ve üzeri ile kronik rahatsızlığı olan vatandaşlarımız ve ihtiyaç duyulan hallerde bunların refakatçileri, mahkeme kararı çerçevesinde çocukları ile şahsi münasebet tesis edecekler (mahkeme kararını ibraz etmeleri şartıyla), serbest muhasebeci mali müşavirler, yeminli mali müşavirler ve bu meslek mensupları ile beraber çalışanlar."
ÖSYM tarafından gerçekleştirilecek Yükseköğretim Öğretim Kurumları Sınavı'na (YKS) girecek öğrencilerin T.C. kimlik kartı başvurularının alınması adına tüm il/ilçe nüfus müdürlükleri 30 Mayıs'ta açık bulundurulacak. Sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu 30 Mayıs'ta il/ilçe nüfus müdürlüklerine T.C. kimlik kartı başvurusu ile sınırlı olmak üzere sınava başvurulduğunu gösterir belgeyi ibraz etmek şartıyla anılan sınava girecek öğrenciler ve ihtiyaç olması halinde ana, baba, veli veya vasisinden bir kişi de kısıtlamadan muaf tutulacak.
Söz konusu istisnalar dışındaki tüm vatandaşların evlerinde kalması esas olacak.
Seyahat izin belgeleri sokağa çıkma kısıtlaması süresince geçerli olacak. Başta sağlık ve güvenlik olmak üzere kamu düzeninin tesisi için görevli olan kamu görevlilerinin şehir içi toplu ulaşımlarını teminen belediyelerce gerekli tedbirler alınacak. Ekmek dağıtımının düzenli olması amacıyla vali ve kaymakamların başkanlığında fırıncılar odası, yerel yönetim, emniyet ve jandarma temsilcilerinin katılımıyla oluşturulacak bir komisyon tarafından her mahalle için muhtar görüşü de alınarak ivedilikle il/ilçe ekmek dağıtım planı yapılacak, plan doğrultusunda il/ilçedeki ekmek üreten iş yerlerinin sorumlu oldukları dağıtım bölgeleri (mahalle/cadde/sokak ölçeğinde) ile her dağıtım bölgesi için görev yapacak araç listeleri belirlenecek. Bu şekilde yapılacak planlama dışında sadece Vefa Sosyal Destek birimleri ekmek dağıtımını gerçekleştirebilecek.
Sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu 30 ve 31 Mayıs'ta gazete dağıtımı, gazete şirketlerinin ring halinde çalışacak dağıtım araçları, belirlenen içme suyu dağıtım bayileri ve Vefa Sosyal Destek birimleri aracılığıyla yapılacak. Bu kapsamda gazete dağıtımının evlere servis şeklinde yapılması esas olacak.
Alınan kararlara uymayan vatandaşlara Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'nun 282. maddesi gereğince idari para cezası verilmesi başta olmak üzere aykırılığın durumuna göre kanunun ilgili maddeleri gereğince işlem yapılacak.
Konusu suç teşkil eden davranışlara ilişkin Türk Ceza Kanunu'nun 195. maddesi kapsamında gerekli adli işlemler başlatılacak.
