Sınır Tanımayan Doktorlar: ABD, hastane saldırısını bağımsız soruşturamaz

Uluslararası yardım kuruluşu Sınır Tanımayan Doktorlar'ın (MSF) Brüksel yetkilisi Meini Nikolay, ABD uçaklarının Kunduz'da vurduğu kuruluşa ait hastanenin Taliban militanlarınca askeri amaçlarla kullanıldığı yönündeki iddiaları reddetti.

Meini Nikolay cumartesi günü gerçekleşen ve dokuzu doktor toplam 22 sivilin öldüğü saldırıyla ilgili RİA Novosti haber ajansına mülakat verdi. Nikolay, hastanenin Taliban militanları tarafından askeri amaçlarla kullanıldığı yönündeki iddiaları reddedip şu açıklamada bulundu:

''Hastanenin Taliban tarafından askeri amaçlarla kullanıldığı yönünde 'hikayeler' duyduk. Bu çok anlamsız. Vurulan bir hastaneydi. Etrafı çitle çevrili, korunan ve içinde hastalar ile çalışanların olduğu tarafsız bir hastaneydi.''
Nikolay'ın RİA Novosti'ye verdiği mülakatın tamamı şöyle:

Geçen cumartesi neler yaşandı?

Cumartesi sabahı, hastaneye yönelik hava bombardımanı başladı. Saldırı 1 saatten fazla sürdü. Birkaç uçuş yapıldı, birkaç uçak gelip hastaneyi bombaladı. Saldırının hedefinde, çok sayıda çalışanın bulunduğu yoğun bakım, acil ve fizyoterapi birimlerinin yer aldığı ana bina vardı. Bina alev aldı. Şunu unutmamalıyız ki Kunduz geçen pazartesi işgal edildiğinde silahlı çatışmalar yaşanmıştı ve hastanede çok sayıda yaralı vardı. Hastanede 100'den fazla hasta ve Sınır Tanımayan Doktorlar'ın yaklaşık 70 çalışanı vardı. Bina alev alınca personel sokağa çıktı. Ardından 10 hastanın hayatını kaybettiği yönünde üzücü bir haber aldık. Aralarından 6'sı, yoğun bakımdaydı ve binadan çıkamazdı. Bazıları, yataklarında diri diri yandılar, aralarında çocuklar da vardı. Ayrıca Sınır Tanımayan Doktorlar'ın 12 çalışanı hayatını kaybetti. Toplamda 22 ölü ve 37 yaralı var.

Hastanede Taliban militanlarının olduğu, bu yüzden vurulduğu yönünde tahminler dile getiriliyor.

Hayır. Hastanenin Taliban üssü olduğu yönündeki hikayeler tamamen saçma. Bu, çitle çevrili ve korunan tarafsız bir hastaneydi. İçeride sadece hastalar ve personel vardı. Ne söylerlerse söylesinler, bu, yaralılara bakım sağlanan faal bir hastaneydi. Harp Zamanında Sivillerin Korunmasına İlişkin 1949 Cenevre Sözleşmesi'ne göre, her bir hastane savaş zamanı faaliyet gösterme imkanına sahip olmalı. Yani tüm söylenenler sadece bahane, gerçek değildir. Ayrıca bu gerçek olsaydı dahi hastaneyi bombalama hakkınız yok. Yani bu söylenenlerin hiçbir anlamı yok.

Ancak söz konusu, hastanede tedavi gören Taliban üyeleriydi.

Evet, ancak hasta hastadır. Biz herkesi tedavi ediyoruz. Hiçbir hasta silahlı değil ve bu insanların kimliklerine bakmıyoruz, çünkü eğer yaralıysan hastanede tedavi edilebilirsin. Bu da Cenevre Sözleşmesi'ne uygun. Yaralı olan her bir insan, tıbbi yardım alma hakkına sahip.  Hastanede kimsenin silahı yok. Bu, çalıştığımız ve silahlı çatışmaların yaşandığı her yerde uyguladığımız kurallardır. Ve tüm büyük askeri güçler bunu biliyor.

Saldırının ardından hastane personeline ne oldu? BM yetkilileri, saldırının ardından Kunduz'daki insani durumun korkunç olduğuna işaret ediyor, yardım ulaştırılmasında yaşanan zorluklardan ve güvenlik sorunlarından bahsediyorlar. Personeliniz tahliye edildi mi?

Evet. Yabancı personel tahliye edildi. Ağır yaralı ve yerel personel Kabil'e tahliye edildi. Aralarından bazılar, diğer hastanelere transfer edildi. Çok sayıda personel, kendi imkanlarıyla Kunduz'u terk ediyor, çünkü çatışmalar sürüyor. Hastane artık faaliyet göstermiyor, çünkü yandı.
Bölgedeki hastane çalışmaya devam ediyor, ancak orada personelimiz yok. Yani gerçekten de trajik bir durum, sadece 22 kişinin ölmesi nedeniyle değil, halihazırda savaşın devam ettiği Kunduz'da tıbbi yardımın olmaması nedeniyle de trajik bir durum.

ABD, olayla ilgili 3 bağımsız soruşturma başlatıldığını açıkladı. BM Genel Sekreteri de bağımsız soruşturma çağrısında bulundu. Siz hangi seçeneği tercih ediyorsunuz, bir ülkenin yürüttüğü soruşturmayı mı BM'nin soruşturmasını mı?

Biz, tamamen bağımsız soruşturma istiyoruz. Duyduğumuz 3 soruşturma, yeterince bağımsız görünmüyor. Bu yüzden diğer seçenekleri inceliyoruz. Ancak net teklif sunmak için zamana ihtiyacımız var.

Yani soruşturmanın BM zemininde ya da başka zeminde olması konusunda bir karar aldınız mı?

BM'nin soruşturma başlatmayı planladığını duymadım. Muhtemelen, BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri, soruşturma yapabilir. Ancak şu an için Pentagon'un, ABD ve Afganistan hükümetlerinin ve NATO'nun kendi soruşturmalarını başlattıklarını biliyoruz. Ancak bizim açımızdan onlar yeterince bağımsız değil.