İran'da Suudi elçiliği ateşe verildi, gerginlik büyüyor

Suudi Arabistan'da aralarında Şii din adamı Şeyh Nimr Bakır el Nimr’in de bulunduğu 47 kişinin idam edilmesinin ardından yüzlerce İranlı, Tahran’daki Suudi Arabistan Büyükelçiliği’ne Molotof kokteylleri ile saldırarak binayı ateşe verdi. Krizin Ortadoğu’da artan Şii-Sünni gerilimini tehlikeli boyutlara taşımasından endişe ediliyor.

2011'de Bahreyn'de Şiilerin öncülüğündeki gösterilere destek veren ve Suudi Arabistan’da eş zamanlı olarak düzenlenen rejim karşıtı protestolara öncülük eden Şeyh Nimr Bakır el Nimr, 2012'de 'terörü desteklemek, protestoları teşvik etmek ve fitne çıkarmak’ gibi suçlamalarla tutuklanmış ve idama mahkum edilmişti

Şii din adamının idamını protesto eden İranlıların Tahran’da düzenledikleri protesto gösterisi, Suudi Arabistan Büyükelçiliği’nde son buldu. Suudi Arabistan yönetimi aleyhinde sloganlar atan eylemcilerden bazıları elçiliğe girerek, binayı ateşe verdi. Güvenlik güçleri olaylara müdahale ederek elçiliğe giren eylemcileri dışarı çıkardı ve göstericileri dağıtmak üzere göz yaşartıcı gaz kullandı.

Polisin müdahalesine rağmen bazı göstericilerin gece boyunca elçilik çevresinde beklemeye devam ettiği bildirildi. Tahran’ın Meşhed kentinde de Suudi Arabistan’ın başkonsolosluk binasının göstericiler tarafından saldırıya uğradığı kaydedildi.

Ülkenin birçok bölgesinde de Suudi Arabistan karşıtı gösteriler düzenlendi.

RUHANİ: SALDIRGANLAR YARGILANACAK

İran Dışişleri Bakanlığı halka sakin olma çağrısı yaparken, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de Suudi Arabistan elçilik binalarına saldıran kişilerin adalet karşısına çıkarılacağını belirtti.

Ruhani, "İçişleri Bakanı'ndan Adalet ve İstihbarat Bakanlığı'nın da yardımıyla saldırganların kimliklerinin tespit edilip yargı önüne çıkarılmasını istiyorum" dedi. Ruhani, Şii din adamının idamını üzüntüyle karşıladıklarını, ancak şiddet olaylarının İran'ın imajına zarar vermesine göz yummayacaklarını söyledi.

RİYAD’DAN TAHRAN’A NOTA
Öte yandan Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, İran'ın Riyad Büyükelçisi'ni çağırarak, Şii din adamının idam edilmesi konusunda Tahran’dan yapılan açıklamalar nedeniyle protesto notası verdi.

İran, idam kararı öncesinde Suudi yönetimini “Pahalıya mal olur” diyerek uyarmıştı. İran Dışişleri Bakanlığı ise idamlara tepki göstermiş, "Bu kısır ve sorumsuz politikanın sonuçları faillerine dönecek ve Suudi yönetimi izlediği bu politika için ağır bedel ödeyecek" açıklaması yapmıştı.

‘İRAN TERÖRE DESTEK VEREN ÜLKE’
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, İran'dan yapılan açıklamaların şiddetle kınandığı, bunun kabul edilemez olduğu belirtilerek, şu ifadelere yer verildi:

"İran, idam edilen teröristler hakkında yaptığı açıklamalarla teröre destek veren bir ülke olduğunu ortaya çıkararak, gerçek yüzünü gösterdi. Yürüttüğü politikalarla bölge ülkelerinin güvenlik ve istikrarını hedef alan İran, terör eylemlerini meşrulaştırmak ve desteklemekle o teröristlerin eylemlerine ortak oluyor. Ayrıca İran, yürüttüğü kutuplaştırma ve kaosu tırmandırma siyasetinden de sorumludur."

ÜRDÜN HÜKÜMET SÖZCÜSÜ: İRAN’IN KAMUOYUNU DOLDURMASINI KINIYORUZ

Öte yandan Ürdün, Birleşik Arap Emirlikleri ve Fas’tan da Suudi Arabistan’ın Tahran Büyükelçiliği’nin yakılmasına tepki geldi.
Ürdün Enformasyon Bakanı ve hükümet sözcüsü Muhammed El Mumeni tarafından yapılan basın açıklamasında, "Ürdün, Suudi Arabistan'ın İran'daki büyükelçilik ve konsolosluk binalarının ateşe verilmesini şiddetle kınıyor. Bunu uluslararası hukukun ve diplomatik misyonların korunması ve saygı gösterilmesine ilişkin Cenevre Anlaşması’nın ihlalidir" dedi.

Ürdün'ün Suudi Arabistan'la dayanışma içinde olduğu ve terör ile radikalizmle mücadele konusunda yanında olduğunu yineleyen Mumeni ayrıca, "Kardeş Suudi Arabistan'ın hüküm giyen vatandaşları hakkında verilen yargı kararını uygulamasının ardından İran'ın gerilimi tırmandırması, müdahalesi ve kamuoyunu doldurmasını kınıyoruz" ifadelerini kullandı.

BEA’DAN İRAN’A NOTA

Birleşik Arap Emirlikleri Dışişleri Bakanlığı ise İran'ın Abu Dabi Büyükelçisi Muhammed Rıza Feyyaz'ı çağırarak, Şii din adamı Nemr'in idam edilmesi konusunda ülkesinden yapılan açıklamalar nedeniyle protesto notası verdi.

Kuveyt de Suudi Arabistan'ın İran'daki büyükelçilik ve konsolosluk binalarının ateşe verilmesini kınadı. Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, olayın sorumluluğunun İranlı yetkililere ait olduğunu kaydedilerek, İran’a ülkelerin egemenliğine saygı gösteren ve diplomasi görevlilerinin güvenliğini sağlayan uluslararası yasa ve normlara uygun davranma çağrısı yapıldı.

ŞİDDET KARŞITI Şİİ DİN ADAMI EL NİMR

57 yaşındaki Şeyh Nimr Bakır el Nimr, şiddet karşıtı açıklamalarıyla tanınıyordu. Suud ailesini en fazla eleştiren isimlerden biri olan El Nimr, uzun yıllar Tahran ve Suriye’de bulundu.

2003 ile 2008 arasında sekiz kez tutuklanan Şii din adamının, tutuklu bulunduğu sürede işkence gördüğü açıklanmıştı. El Nimr, 2011’de Bahreyn’deki gösterilerin etkisiyle Suudi Arabistan’da başlayan reform yanlısı gösterilere öncülük etmişti.