Brüksel’de sığınmacı krizinin çözümü amacıyla düzenlenen AB-Türkiye zirvesine başkanlık eden Avrupa Konseyi Başkanı Tusk, Twitter mesajında "tüm AB liderleri ve Türkiye Başbakanı, anlaşmayı oybirliğiyle kabul etti" ifadesini kullandı.
Now unanimous agreement between all EU HoSG and Turkey's PM on EU-Turkey Statement
— Donald Tusk (@eucopresident) 18 Mart 2016
Başbakan Ahmet Davutoğlu, "Şimdi 33'üncü faslı da açma kararı aldık, Avrupa Konseyi tarafından alındı ve ayrıca bloke edilen diğer fasılların da açılması için sürecin hızlandırılması kararı alındı. Bu konuda da özellikle 'benchmark'ların ilan edilmesi noktasında da süreç hızlandırılacak. 33. fasıl kesinlikle açılacak" dedi.
Türkiye-AB Zirvesi kapsamında AB Konseyi'nin toplantı salonunda, Başbakan Davutoğlu, AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, ortak basın toplantısı sonrasında Türk ve yabancı gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Bir Türk gazetecinin "Beş müzakere başlığına ilişkin Türkiye'nin bir talebi vardı. Buna Rumların blokajı olduğunu biliyoruz. Bu konuda Türkiye'nin süreç içinde atacağı adımlar nedir? " sorusu üzerine Davutoğlu, bugün üzerinde mutabık kaldıkları anlaşmanın, Türkiye olarak teklif ettikleri Avrupalı dostlarının yaptıkları müzakerelerle gelinen bir nokta olduğunu ifade etti.
Başbakan Davutoğlu, bu çerçeveyi hem sorunlara cevap oluşturan, hem de Türkiye-AB ilişkilerine yeni boyutlar katan bir imkân olarak değerlendirdiklerini söyledi.
Son derece pratik ve netice odaklı bir sonuç aldıklarını düşündüğünü vurgulayan Davutoğlu, "Çünkü bu bizim illegal yasadışı göçü engelleyen ve yasa içinde mültecilerin Avrupa'ya gönderilmesini sağlayan ve Türkiye'deki mülteci sayısını değiştirmeyen —ne kadar mülteci alıyorsak yasadışıyla, o kadar yasal mülteciyi Avrupa'ya göndereceğiz- bu son derece olumlu bir netice" diye konuştu.
‘VİZE MUAFİYETİ KONUSUNDA GEREKENİ YAPACAĞIZ'
Davutoğlu, ayrıca Türkiye-Avrupa ilişkilerine temelde 3 noktada yeni boyutlar katmaya çalıştıklarını bildirerek, şöyle devam etti:
"Birincisi vize muafiyeti. Bu konuda biz de gerekeni yapacağız, Avrupa da gerekeni yapacak. İkincisi Gümrük Birliği'nin update edilmesi, şartları uygun hale getirilmesi ki anlaşmada bu da var. Bu konuda önemli çalışmalar yapıyoruz. Üçüncüsü de yeni fasılların açılması. 29 Kasım'dan bu yana 17. fasıl açıldı, yıllardır fasıl açılmamıştı. Yeni bir 're-energize' dediğimiz atmosfer oluştu.
Şimdi 33'üncü faslı da açma kararı aldık, Avrupa Konseyi tarafından alındı ve ayrıca bloke edilen diğer fasılların da açılması için sürecin hızlandırılması kararı alındı. Bu konuda da özellikle 'benchmark'ların ilan edilmesi noktasında da süreç hızlandırılacak. 33. fasıl kesinlikle açılacak. Diğer fasıllar da hızlandırılacak. Dolayısıyla bu önemli, pozitif bir gelişmedir. Bütün bu unsurların Türkiye-AB ilişkilerine yeni bir enerji katacağına inanıyorum."
Başbakan Davutoğlu, fasılların açılması konusunda, Juncker'ın daha önce kendisine yazdığı mektupta vurguladığı hususlarla olumlu adımların bundan sonra da devam edeceğini dile getirdi.
Davutoğlu, AB Konseyi Başkanı Tusk ile AB Komisyonu Başkanı Juncker'a katkıları dolayısıyla teşekkürlerini iletti.
Bir başka Türk gazetecinin, Davutoğlu'na yönelttiği, "Türkiye'den alınacak Suriyeli mülteci sayısında bir kota olacak mı? Bazı haberlerde 72 bin rakamı yer almıştı. Eğer olacaksa bu kota dolduğunda başka bir alım olmayacak mı Türkiye'den? Suriyeli sığınmacılar, kim tarafından ve nasıl belirlenecek?" sorusuna "Maalesef, Türkiye ve Avrupa'da da yanlış anlaşılan bir husus oldu. 72 bin sayısı, Avrupalıların toplam alacağı mülteci sayısı değildir" cevabını verdi.
Bu sayının birebir değişim esnasında yasal göçün ilk aşamadaki rakam olduğunu vurgulayan Davutoğlu, öte yandan AB'nin mültecileri yerleştirme programı çerçevesinde de bir kotanın söz konusu olduğunu bildirdi.
Davutoğlu, gelişmelere bağlı olarak AB'nin ilan ettiği mültecileri yerleştirme programının daha büyük bir proje olduğunun altını çizdi.
Soruların ardından Davutoğlu-Tusk-Juncker gazetecilere birlikte poz verdi.
Üzerinde anlaşmaya varılan taslakta öne çıkan maddeler şöyle:
'ANLAŞMA 20 MART'TA UYGULAMAYA KONACAK'
— Türkiye-AB anlaşmasının taslağında, yalnızca 'Mali ve Bütçe Hükümleri' başlıklı 33. faslın haziran ayına kadar açılması ve diğer fasıllarla ilgili olarak da hazırlık çalışmalarının hızlandırılması öngörülüyor.
— Avrupa Komisyonu, Türkiye'ye mülteciler için verilecek olan 3 milyar euro'luk yardımın tahsisi için bir hafta içinde bir liste hazırlayacak. İlk projelerden sonuç alındığında AB, 2018 sonuna kadar 3 milyon Euro daha verecek.
— Türkiye-AB anlaşmasının yürürlüğe girme tarihi 20 Mart olarak belirlendi. Yani Türkiye, 20 Mart'tan itibaren Yunanistan'a ulaşan ve sığınma başvuruları reddedilen kişileri geri alacak.
— Yunanistan'dan Türkiye'ye gelen her sığınmacı karşılığında Türkiye'den AB ülkelerine bir sığınmacı yerleştirilecek. Öncelik, Yunanistan'a yasa dışı yollardan girmeyi denememiş olanlara verilecek.
— AB ve Türkiye, Suriye'de ve özellikle Türkiye sınırına yakın yerlerde insani durumun iyileştirilmesi için işbirliği yapacak.
— Türkiye, yasa dışı göçü engellemek için gerekli adımları atacak ve komşularıyla işbirliği yapacak.
— Türkiye ile AB arasındaki vize serbestisinin haziran 2016'da yürürlüğe girmesi amacıyla çalışılacak. Türkiye'nin gerekli adımları atması halinde nisan sonunda Avrupa Komisyonu değerlendirmesini açıklayacak.
Çek Cumhuriyeti Başbakanı Bohuslav Sobotka, anlaşmanın kabul edildiğini ve Yunanistan’a geçen tüm sığınmacıların 20 Mart’tan itibaren Tükiye’ye gönderileceğini duyurdu. Reuters'a konuşan bir Türk yetkili ise, Türkiye’nin 4 Nisan’dan itibaren sığınmacıları geri almaya başlayacağını ifade etti.
AB'den bir diplomat, daha önce Türkiye'nin Kıbrıs devletini tanımaması halinde anlaşmayı veto edeceğini açıklayan Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis'in, anlaşmanın son taslağını kabul ettiğini söyledi. Öte yandan 33. faslı AB içinde bloke eden tek ülke olan Fransa'nın bu konudaki tutumunu değiştirdiği belirtiliyor.
If Turkey fulfills its obligations acc to the AnkaraProtocol & negotiation framework, then there is no problem #EUCO pic.twitter.com/qouFGHYN8W
— Nicos Anastasiades (@AnastasiadesCY) 17 Mart 2016
'4 KONUDA ANLAŞMAZLIK VAR'
Daha önce zirvede dört madde üzerinde anlaşmazlık yaşandığı belirtilmişti. Brüksel’deki görüşmelere katılan bir kaynak, “Anlaşmazlık yaşanan ilk konu AB yasalarına ve uluslararası hukuka uygun bir anlaşma sağlamak, ikinci konu Kıbrıs ve Türkiye’nin AB’ye üyelik müzakereleri, üçüncü konu anlaşmanın uygulanacağı tarih ve dördüncü konu da AB’nin Türkiye’ye ek 3 milyar Euro vermesi” demişti.
