Britanya ile AB, nihayet Brexit ticaret anlaşmasına vardı

2. Dünya Savaşı'nın acılarından Avrupa'yı birleştirme projesi, zorlu bir boşanma süreciyle köşe taşını kaybetti. Britanya'nın Avrupa Birliği'nden (AB) çıkışı (Brexit) sonrasına yönelik olarak ilişkileri ve ticareti belirleyecek anlaşmaya varmak amacıyla aylardır yürütülen müzakerelerde, anlaşmasız Brexit'e 7 gün kala uzlaşmaya varıldı.

Yılan hikayesine dönen ticaret anlaşmasıyla ilgili ilk açıklamayı Londra'da Britanya'nın Muhafazakar Partili Başbakanı Boris Johnson yaptı:

* Anlaşma tamam.

* Britanya kamuoyuna 2016 referandumunda ve geçen yılki seçimde vaat edilen her şey bu anlaşmayla yerine getirildi.

* Paramızın, sınırlarımızın, yasalarımızın, ticaretimizin ve balıkçılık yaptığımız suların kontrolünü geri kazandık. 

The deal is done. pic.twitter.com/zzhvxOSeWz

— Boris Johnson (@BorisJohnson) December 24, 2020

AB ile sıfır gümrük vergili, sıfır kotalı ilk anlaşma

* Anlaşma, Britanya'nın her parçasındaki aileler ve işyerleri için harika haber. Bugüne dek AB ile sıfır gümrük vergisi ve sıfır kotaya dayanarak varılan ilk serbest ticaret anlaşmasını biz imzaladık.

* Bu, her iki tarafın imza attığı en büyük ikili ticaret anlaşmasıdır, 2019 itibarıyla 668 milyar sterlin değerinde ticareti kapsamaktadır.

The United Kingdom has agreed a Free Trade Agreement with the European Union.

See what this deal means for you ⬇️ pic.twitter.com/x4DetmQqcO

— UK Prime Minister (@10DowningStreet) December 24, 2020

Avrupa Adalet Divanı'nın Britanya'daki yargı yetkisine son

* Anlaşma aynı zamanda artık AB'nin uydusu olmadığımızı, AB kurallarına bağlı olmadığımızı, Avrupa Adalet Divanı'nın rolünün olmadığını ve egemenliğe geri dönme konusundaki tüm kilit kırmızı çizgilerimizin yerine getirildiğini garanti ediyor. 1 Ocak 2021'de tam siyasi ve ekonomik bağımsızlığa sahip olacağımız anlamına geliyor.

* 1 Ocak itibarıyla Gümrük Birliği ve Ortak Pazar'dan çıkacağız, Britanya yasaları sadece Britanya parlamentosunda yapılacak ve sadece Britanya mahkemelerinde Britanya yargıçları tarafından değerlendirilecek. Avrupa Adalet Divanı'nın Britanya'daki yargı yetkisi sona erecek.

Serbest dolaşıma paydos

* Puan bazlı göç sistemi, Britanya'ya girenler üzerinde bize tam kontrol sağlıyor ve insanların serbest dolaşımı sona eriyor. 

Kuzey İrlanda vurgusu

* Birleşik Krallık'ın tamamı için rekor sürede ve son derece zorlu şartlar altında çok büyük iş başardık ve böylece iç pazarlarımızın bütünlüğü ile bunun içindeki Kuzey İrlanda'nın yerini koruduk.

* Brexit'i gerçekleştirdik ve artık bağımsız ticaret yapan ulus olarak elimizdeki harikulade fırsatlardan tam manasıyla yararlanabiliriz, dünya çapında diğer ortaklarla ticaret anlaşmaları yapabiliriz. 

* Kaderimizin kontrolünü geri kazandık. Bunun imkansız olduğunu söylüyorlardı, ama egemenliğimizi geri kazandık.

'1973'ten beri ilk kez bağımsız kıyı devleti olacağız'

* (Britanya'nın AB'ye katıldığı) 1973'ten beri ilk kez sularımız üzerinde tam kontrole sahip bağımsız kıyı devleti olacağız.

* 5.5 yıl içinde sularımızda balıkçılık hakkımız bugünkü yarı yarıya oranından üçte ikiye çıkacak. Biz geçiş sürecinin 3 yıl olmasını istedik, (AB'nin talep ettiği 14 yıldan daha kısa bir süre olan) 5 yıla razı olduk. Bence bu makul bir geçiş süreci.

* Yeni istihdamı nasıl ve nerede teşvik edeceğimize kendimiz karar vereceğiz. 

'Yeni ve gerçekten bağımsız bir ulus olarak'

* Bugün, onlarca yıldır siyasetimizi alt üst eden bir sorunu da çözdük. Yeni ve gerçekten bağımsız bir ulus olarak bu anın büyüklüğünün farkına varmak ve tadını çıkarmak hepimizin elinde.

'AB'nin bir numaralı pazarı biziz'

* (AB'ye hitaben) Anlaşma ilişkilerde yeni bir istikrar sunuyor. Arkadaşınız, müttefikiniz, destekçiniz olacağız. Ayrıca asla unutulmasına izin vermeyeceğiz, bir numaralı pazarınız biziz.

AB'nin icra organı Avrupa Komisyonu'nun Başkanı Ursula von der Leyen de Brexit ticaret anlaşmasıyla ilgili Brüksel'de basın toplantısı düzenledi:

* Müzakereler çok zorlu geçti, anlaşma için ciddi mücadele ettik. Sonunda hem AB hem de Britanya'nın çıkarına olan bir anlaşma sağladık. Uzun ve dönemeçli bir yoldu ama iyi bir uzlaşı sağladık. Bu, adil ve dengeli bir anlaşma. İki taraf için de doğru ve sorumlu olan buydu.

* Sonunda Brexit'i geride bırakıp yolumuza devam edebileceğiz.

It was worth fighting for this deal.

We now have a fair & balanced agreement with the UK. It will protect our EU interests, ensure fair competition & provide predictability for our fishing communities.

Europe is now moving on. https://t.co/77jrNknlu3

— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) December 24, 2020

* Anlaşmanın üç kilit sonucu var. İlkin, tek ortak pazar adil kalacak. İkincisi, AB, Britanya ile iklim değişikliği dahil ortak çıkarlarının bulunduğu tüm alanlarda işbirliği yapacak. Üçüncüsü, en önemli anlaşmazlık konularından biri olan balıkçılık haklarıyla ilgili AB 5.5 yıl için tam öngörülebilirlik elde etti.

AP: Oylama yeni yılda, onay çantada keklik değil

Varılan anlaşmanın bu aşamadan sonra Britanya parlamentosu, AB üyesi ülkeler ve Avrupa Parlamentosu (AP) tarafından onaylanması gerekiyor. Johnson, Avam Kamarası'ndan 2020 bitmeden onay talep etti. AP Başkanı David Sassoli ise parlamenterlerin ilkin anlaşmayı ayrıntılı şekilde inceleyeceği ve onaylayıp onaylamayacaklarına 2021'de karar vereceklerine dair açıklama yaptı. Sassoli, AP'nin anlaşmayla ilgili kırmızı çizgileri konusunda baştan beri net olduğunu, onayının garanti olmadığını, onay verirse de uygulamayı sıkı takip edeceğini belirtti.