Londra merkezli Reuters haber ajansı, "'Bardağı taşıran son damla': Niye rahatı kaçan Erdoğan, Türkiye Merkez Bankası Başkanı'nı kovdu" başlıklı analiz yayımladı.
AK Parti Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın TCMB Başkanı yapmasından 4 ay sonra Naci Ağbal'ı görevden almasının arka planını araştıran Reuters, durum hakkında bilgi sahibi 6 kişiyle konuştu.
Bunlardan biri, kovulmasından 2 gün önce Ağbal'ın yüksek faiz artırımına gitmiş olmasını 'sadece bardağı taşıran son damla' diye niteledi.
'The last straw': Why an irked Erdogan fired Turkey's central bank chief https://t.co/baYcboquEL pic.twitter.com/37HM3gUgJO
— Reuters (@Reuters) March 31, 2021
'Kovulmayı beklemiyordu'
İki kaynak, Ağbal'ın görevden alınmayı beklemediğini, zira 19 Mart cuma günü kovulmasından bir kaç saat öncesine değin bankada geç saatlere dek çalıştığını dile getirdi.
Haberde Ağbal'ın döviz rezervlerinde eski Maliye Bakanı Berat Albayrak döneminde yapılan yaklaşık 130 milyar dolarlık harcamayı sorguladığı da belirtildi.
'Albayrak’a yönelik tehdit oluşturduğu algısı'
Reuters'e konuşan üst düzey hükümet ve TCMB yetkilileri, Ağbal’ın hızlı yükseliş ve düşüşünün, hem ekonomiyle ilgili farklı vizyonundan hem de Erdoğan’ın damadı ve eski maliye bakanı Albayrak’a yönelik tehdit oluşturduğu algısından kaynaklandığını söyledi.
'Dolar satışının mercek altına alınmasından Erdoğan rahatsız oldu'
İsimlerinin açıklanmaması koşuluyla konuşan kaynaklardan üçü, Erdoğan'ın şubat ayında Ağbal’ın Albayrak döneminin lirayı savunmak için dolar satılmasına (2019'dan beri yaklaşık 130 milyar dolar) dair yüksek maliyetli politikasını gözden geçirme kararı almasından rahatsız olduğunu belirtti.
İlk kaynak, "Bununla ilgili bir rahatsızlık oldu mu? Evet oldu. Sarayı etkileyen öne çıkan meselelerden biriydi" diye konuştu.
'Soruşturmaya dönüşmesi ihtimali doğardı'
Döviz rezervlerinin satılmasının gözden geçirilmesi konusunda doğrudan bilgi sahibi bir başka kişi, Ağbal'ın TCMB'nin başında kalmasının, bu gözden geçirmenin dışarıdan bir soruşturmaya dönüşme ihtimalinin ortaya çıkarabileceğine dikkat çekti.
'Tam da Albayrak'ı geri döndürmeye çalışırken'
Haberde, "Hassasiyet yaratma potansiyeli bulunan gözden geçirmenin haberi, Erdoğan'a, tam da Albayrak için halk desteği toplamaya çalıştığı ve dolayısıyla damadının kasımda Ağbal'ın atanması üzerine istifa etmesinin ardından hükümete geri dönmek istediği spekülasyonlarını alevlendirdiği sırada geldi" denildi.
Kaynaklardan biri, Ağbal'ın üzerine 'ilk gölgenin', 24 Şubat günü, Merkez Bankası'nın rezerv zorunluluğunda rutin bir düzenleme yapmasının ardından düştüğünü, 'Erdoğan'ın bunu gizli bir faiz artırımı olarak gördüğünü' öne sürdü. Erdoğan'ın aynı gün partisiyle yapılan bir toplantıda, TCMB'nin döviz rezervlerinin ekonominin pandeminin etkilerini atlatması için Albayrak'ın gözetimi altında azaltıldığını söylediğine dikkat çekildi.
Albayrak'ı övmekten geri durup döviz rezervlerini yeniden artırmaktan söz eden Ağbal için Merkez Bankası'na yakın bir kaynak, "İşinin önceki döviz rezervi harcama politikasının gölgesinde kalmasından memnun değildi" dedi.
'Ağbal faiz artışını bildirdi, Erdoğan'dan olumsuz geri dönüş olmadı'
Bugüne dek Ağbal'ın faizleri yüzde 19'a çıkarma kararının görevden alınmasını tetiklemiş olabileceği tahmin edilirken, Merkez Bankası operasyonları hakkında doğrudan bilgi sahibi iki kaynak, Ağbal'ın bu politika değişikliği konusunda normalde yaptığı gibi Erdoğan'ın ofisini bilgilendirdiğini söyledi. Kaynaklar, cumhurbaşkanlığı ofisinden herhangi bir yanıt gelmediğini belirtti. Biri, "Olumsuz bir geri dönüş olmadı. Görevden alma kararı herkesi gerçekten şaşırttı" dedi.
