Avrupa Konseyi'nden Türkiye'ye Kavala cevabı vermesi için 19 Ocak'a dek süre

AİHM kararı uyarınca Osman Kavala'yı serbest bırakmayan Türkiye'ye karşı ihlal prosedürü başlatan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, 'ihlal davası açma niyetini' bildirdiği Ankara'nın karşı cevabı için 19 Ocak mühletini koydu. Konsey'den "Eski HDP Eşbaşkanı Selahattin Demirtaş'ın serbest bırakılmasını güçlü şekilde talep ediyoruz" açıklaması geldi.

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, aktivist iş insanı Osman Kavala'yı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararına uygun olarak serbest bırakmadığı için Türkiye'ye 'ihlal davası açma niyetini' bildirmeye karar verdiğini açıkladı.

Açıklamada, Konsey'in Ankara'dan davayla ilgili görüşünü 19 Ocak 2022'ye kadar sunmasını istediği belirtildi. Böylece Ankara'ya AİHM'nin Kavala kararını nasıl uygulayacağını belirtmesi için 19 Ocak'a dek süre tanındı.

AİHM 10 Aralık 2019 tarihli kararında, Osman Kavala'nın 'hukuk dışı nedenlerle ve susturulmak için hapiste tutulduğu' sonucuna varıp bu ihlalin ortadan kaldırılması için 'derhal tahliye edilmesi gerektiğine' hükmetmişti.

Demirtaş için aynı çağrı

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nin bugünkü açıklamasında, terörle ilgili suçlamalardan Kasım 2016'dan beri hapiste tutulan eski HDP Eşbaşkanı Selahattin Demirtaş'ın 'AİHM kararı uyarınca derhal serbest bırakılması' çağrısı da tekrarlanırken, 'güçlü şekilde talep ediyoruz' ifadesi kullanıldı.

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nin eylül oturumunda Demirtaş ile ilgili alınan kararda, 'tutuklu yargılandığı Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki dosyada derhal serbest bırakılması ve hakkındaki suçlamaların düşürülmesi, serbest bırakılmasını engellemek, cezaevinde tutulmasını sağlamak ve seçimlere katılmasını engellemek için verilen 4 yıl 8 ay hapis cezasına ilişkin mahkumiyet kararının kaldırılması' istenmişti.

AİHM Aralık 2020'de aldığı kararda 'Demirtaş'ın ifade, özgürlük, güvenlik, serbest seçim haklarının ihlal edildiğine, dolayısıyla derhal serbest bırakılması gerektiğine' hükmetmişti. Kararda 'duruşma öncesi uzun süren tutukluluk süresinin ve siyasi konuşmalarının temel alındığı kanıtlara dayanarak yapılan terörle bağlantılı suçlamaların, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne (AİHS) aykırı olduğu' dile getirilmişti.

Kavala'nın 4 yıldır tutukluluğunun devamı, süreci tetikledi

Türk yargısından ise geçen hafta Kavala'nın 4 yıldır devam eden tutukluluğunun mahkumiyet olmaksızın uzatılması suretiyle tahliyesi aleyhine karar çıktı.

Çarşı davası ile Gezi Parkı davasının birleştirilmesinin ardından görülen 52 sanıklı davanın 26 Kasım'daki ikinci duruşmasında, Kavala’nın oy çokluğuyla tutukluğunun devamına kararı verildi.

Bunun üzerine Türkiye, Avrupa Konseyi'nin ihlal süreci başlatmak için düğmeye bastığı Azerbaycan'dan sonra ikinci ülke oldu. Ardından Dışişleri'nden "Avrupa Konseyi'ni bağımsız yargıya müdahale niteliği taşıyacak bu kararın devamını getirmekten kaçınmaya davet ediyoruz" tepkisi geldi.

Süreç nasıl işliyor?

Avrupa Konseyi'nin icra organı Bakanlar Komitesi, dün oylamaya giderek Türkiye'ye karşı 'ihlal prosedürü' başlatma yönünde ara karar aldı. Konsey üyesi 47 ülkenin çoğu prosedür lehinde oy kullandı. Karara göre Ankara'ya AİHM'nin Kavala kararını nasıl uygulayacağını belirtmesi için 19 Ocak'a kadar süre verildi. Başta 12 Ocak olarak belirlenen mühlet, bir sonraki Kavala duruşmasının 17 Ocak'ta olması nedeniyle bir hafta ertelendi.

Kavala'nın AİHM kararı uyarınca tahliye edilmesi halinde ihlal prosedüründen vazgeçilecek. Aksi takdirde Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi 2 Şubat'ta düzenleyeceği toplantıda Kavala'yı tekrar ele alıp ihlal prosedürü için AİHM'ye resmen başvuracak.