Antarktika'daki 'kıyamet buzulu' hızla eriyor: Deniz seviyesi 60 santimetre yükselebilir

Antarktika'daki 'kıyamet buzulu' olarak bilinen ve dünyanın en büyük buzulu olan Thwaites iklim krizinin neden olduğu sıcaklık artışından dolayı büyük bir hızla erimeye devam ediyor. Bilim dünyası Thwaites'deki hızlı erime nedeniyle küresel deniz seviyesinde üç yıl içerisinde 60 santimetrelik bir yükseliş yaşanabileceğini kaydetti.

Dünyadaki en önemli ve en riskli buzul olarak tanımlanan Thwaites, aynı zamanda 'kıyamet buzulu' olarak da biliniyor. Devasa boyutlardaki Thwaites'in yüzölçümünün yaklaşık olarak Britanya adası kadar olduğu ölçülüyor.

Küresel deniz suyu seviyesindeki yükselişin yüzde dördü bu buzuldan geliyor. Bilim insanları, tek bir buzul için bunun çok ciddi bir oran olduğu, erime hızının da giderek arttığı konusunda uyarıyor. Thwaites'in tamamen erimesi halinde, deniz seviyesinin yarım metreden fazla yükseleceği tahmin ediliyor.

BBC'ye konuşan Uluslararası Thwaites Buzul Birliği ABD Koordinatörü Ted Scambos, "Muhtemelen on yıldan daha kısa bir süre içinde buzul dramatik bir değişiklikle karşı karşıya kalacak. Yayınlanmış ve yayınlanmamış tüm çalışmalar buna işaret ediyor. Bu da Thwaites'in erime hızını arttıracak ve buzulun yok olma tehdidi altındaki kısmını ciddi bir oranda genişletecek" dedi.

Bilim insanlarına göre Thwaites'in tamamen kırılması ve tüm suyunu okyanusa dökmesi durumunda küresel deniz seviyesinin 60 santimetreden fazla yükselmesi bekleniyor. Pazartesi günü Amerikan Jeofizik Birliği yıllık toplantısında konuşan Scambos, "Ve bu yükseliş, daha fazla deniz seviyesi yükselişine neden olabilir. Çevredeki buzulları kendine çekerse, deniz seviyesininn yükselişi 3 metreye kadar çıkabilir" ifadelerini kullandı.

Oregon Eyalet Üniversitesi'nde görev yapan jeofizik ve buzulbilim uzmanı Erin Pettit, buz kabuğunun devasa buzulun önündeki bir "baraj" gibi davrandığını, ancak altındaki suyun ısınmasıyla erimeye neden olduğunu söyledi.

Pettit, "Bunu, arabanızın ön camında bulunan küçük bir çatlağın yavaş yavaş yayılmasına ve sonra arabanızın küçük bir kasiste zıplaması sonucu tüm camın bir anda paramparça olmasına benzetiyorum" dedi.

Bilim insanlarının Thwaites konusunda kaygılı olmasının nedeni deniz tabanının aşağı doğru kayıyor olması. Bu da, buzulun iç kesimlere ilerledikçe giderek daha da kalınlaştığı anlamına geliyor. En derin noktada, buzulun tabanı, deniz seviyesinin yaklaşık 1,6 kilometre altında ve suyun üzerinde de yaklaşık bir bu kadarlık buz kütlesi bulunuyor.

İlk tespitlere göre, buzulun denizin içine ileriye doğru uzanan uç kısmının altındaki boşluğa ılık okyanus suları ulaşıyor ve bu alttaki kısmı eriterek, oyulmasına neden oluyor. Buzulun altı eridikçe üstteki kütleyi tutan yapı da zayıflıyor.