Almanya ilk kez Çin stratejisi belgesi açıkladı: Çin'le iş yapan Alman şirketlerine gözdağı verildi

AB'nin bir numaralı ekonomisi, baş ticaret ortağı hakkında ilk kez strateji belgesi açıkladı. Alman hükümetinin ilk Ulusal Güvenlik Stratejisi'ni yayımlamasından bir ay sonra çıkardığı ilk Çin stratejisi, tam da ekonomik durgunluk-yüksek enflasyon döneminde Alman şirketlerinin başını ağrıtacak cinsten.

Alman basını, Alman hükümetinin ilk kez açıkladığı 61 sayfalık Çin stratejisi belgesinin (Ukrayna krizinde savaş çığırtkanlığıyla öne çıkan) Yeşiller'den Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ile Ekonomi Bakanı Robert Habeck'in eseri olduğunu yazdı. Kolektif Batı'nın son dönemdeki paradoksal kararları ve icraatları gibi bu da bir yandan Çin'le entegrasyon ve birlikte çalışmaktan söz ederken diğer yandan 'Çin'e bağımlılıktan kurtularak ekonomik risklerden arınmak' iddiasıyla Çin'le iş yapan Alman şirketlerine gözdağı verdi. Yine de Alman basınına göre belgede 'köklü bir rota değişikliğine yer verilmedi'.

'Çin hem ortağımız hem sistemsel rakibimiz'

Çin'i 'ortak, yarıştığımız rakip ve sistemik rakip' diye tanımlayan belgede, "Çin'in Avrupa'ya bağımlılığı sürekli azalırken, Almanya'nın Çin'e bağımlılığı son yıllarda daha büyük önem kazandı. Çin değişti; bu durum ve Çin'in siyasi kararları, Çin ile başa çıkma şeklimizde bir değişiklik gerektiriyor. Çin'in davranışları ve kararları, ilişkimizdeki rekabetin son yıllarda arttığı anlamına geliyor. Bu nedenle, ilişki yeniden dengelenmeli" manzarası çizildi.

Germany unveils new approach to more 'assertive' China https://t.co/55XBOdCVgr

— Daily Round Up (@DailyRoundUp1) July 13, 2023

Alman şirketlerinden Çin'deki işlerinde riskleri azaltmaları istenerek, Washington'ın meşhur 'kurallara dayalı düzen' retoriğine atıfla "Çin, kurallara dayalı uluslararası düzenin "normlarından ve kurallarından ne kadar uzaklaşırsa, tek tek sektörlerin veya şirketlerin Çin pazarına kritik bağımlılıkları o kadar sorun olabilir" vurgusu yapıldı.

'Çin'le ilgili risk analizlerini gizli şekilde paylaşacağız'

"Şirketlerin aşırı risklerden kaçınmaları ve bunların hızlı şekilde azaltılması için teşvikler yaratmaları, hem ülke ekonomisi hem de girişimci çıkarınadır" tavsiyesinde bulunularak, Çin Başbakanı Li Çiang'ın 'saçmalığını' anlatmak için Avrupa turuna çıktığı 'risklerden arındırmaya' gelindi:

"Federal hükümet, Çin ile ekonomik ilişkileri risklerden arındırmak için çalışıyor... Federal hükümet, şirketlerden mevcut risk yönetimi süreçleri çerçevesinde özellikle Çin ile ilgili gelişmeler, rakamlar ve risklerle uğraşmasını bekliyor. Toplu riskleri erken aşamada belirlemek için özellikle Çin kaynaklı tehlikelere maruz kalan şirketlerle Çin'le ilgili risk analizlerini gizli şekilde paylaşacağız.

'Rusya örneğinde olduğu gibi'

Üstüne "Birincil, ara ve son ürünlerde birkaç veya tek bir menşe ülkeye yoğunlaşma, kritik alanlarda bağımlılıklara neden olabilir. Bu, Rusya örneğinde de görülmüştür" denilerek şu suçlamalarda bulunuldu:

"Alman hükümeti, Çin'in tek parti sisteminin çıkarları doğrultusunda uluslararası düzeni etkileme ve insan haklarının statüsü gibi kurallara dayalı düzenin temellerini göreceleştirme çabalarından endişe duyuyor."

"Hint-Pasifik'te Çin, bölgesel üstünlüğünü giderek daha saldırgan bir şekilde dayatıyor ve böylece uluslararası hukukun ilkelerini sorguluyor. Çin, siyasi hedeflerine ulaşmak için ekonomik gücünü hedefli bir şekilde kullanıyor."

Çin'in Rusya'yla ilişkilerine eleştiri

Tek kutuplu dünyanın dayatmalarına karşı Pekin-Moskova işbirliğine de kulp takıldı:

"Çin'in Rusya ile ilişkileri derinleştirme kararı, Almanya için doğrudan güvenlik politikası açısından önem arz ediyor. Çin, NATO karşıtı Rus anlatılarını desteklerken Ukrayna'nın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü inandırıcı şekilde savunmuyor."

'Tayvan'ı tanımayız ama destekleriz'

'Tek Çin' politikasının değiştirilmeyeceği ve sadece Çin Halk Cumhuriyeti ile diplomatik ilişkilerin devam edeceği belirtilmekle birlikte "Ancak Almanya, Tayvan ile pek çok alanda yakın ilişkiler sürdürüyor, bunları genişletmek istiyor ve demokratik Tayvan'ın uluslararası örgütlere 'ilgili katılımını' da destekliyor" denilerek şöyle devam edildi:

"Tayvan Boğazı'ndaki statüko sadece barışçı ve uzlaşmaya dayalı olarak değiştirilebilir. Askeri bir tırmanma, Almanya ve Avrupa'nın çıkarlarını da etkiler."

Baerbock: Şirketler bedelini kendileri öder

Volkswagen ve Siemens gibi Alman ekonomisin dev şirketleri, son aylarda açıkladıkları büyüme stratejilerini, ağırlıklı olarak Çin pazarına dayandırdı. Buna rağmen Yeşiller'den Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, belgenin tanıtımı için düzenlediği basın toplantısında metnin ruhuna uygun olarak Çin'le veya Çin'de iş yapan şirketleri tehdit etti:

"Ve bu, her şeyden önce, yalnızca bireyleri değil, tüm ekonomiyi etkileyen toplu riskleri en aza indirmek anlamına gelir. Bu nedenle, kendilerini Çin pazarına büyük ölçüde bağımlı hale getiren şirketler, gelecekte finansal riski daha büyük ölçüde kendileri üstlenmek zorunda kalacak."

Die Bundesregierung hat am Donnerstag ihre 61 Seiten starke #China-Strategie beschlossen. Darin heißt es, dass Deutschland seine Abhängigkeiten verringern will – aber keinen Kurswechsel.https://t.co/M7ToMQtjhb

— Tagesspiegel (@Tagesspiegel) July 13, 2023

Scholz: Ayrışmıyoruz, bağımlılıktan kaçınıyoruz

Özellikle Alman ekonomisinin hayrına Pekin'le iyi ilişkiler yanlısı Sosyal Demokrat Partili (SPD) Başbakan Olaf Scholz, Çin stratejisi belgesini mazur göstermeye yönelik şu paylaşımları yaptı:

"Çin ile ekonomi olsun, iklim koruma olsun, çalışmaya devam ediyoruz. Çin stratejisi ilişkilerimize yeni bir çerçeve çiziyor. İnsan hakları, hukukun üstünlüğü ve adil rekabet gibi kritik konuları her zaman ele alıyoruz."

"Amaç, ayrışmak değil. Ancak, gelecekte kritik bağımlılıklardan kaçınmak istiyoruz. Çin stratejisi ile değişen ve daha agresif bir duruş sergileyen Çin'e tepki gösteriyoruz. Bizim için geçerli olan şudur: Çin bir ortak, müsabık ve sistemsel rakiptir ve öyle kalacaktır."

Ziel ist es nicht, uns abzukoppeln. Wir wollen aber kritische Abhängigkeiten künftig vermeiden. Mit der #ChinaStrategie reagieren wir auf ein China, das sich verändert und offensiver auftritt. Für uns gilt: China ist und bleibt Partner, Wettbewerber und systemischer Rivale.

— Bundeskanzler Olaf Scholz (@Bundeskanzler) July 13, 2023

Baerbock da "Çin, son yıllarda belki de diğer tüm ülkelerden daha hızlı değişti. Çin'e kulak veren herkes bu yüzyılın gelişimine nasıl bir özgüvenle damga vuracağını bilir" diye tweetleyerek şöyle devam etti:

"Çin'le ayrışmak değil, riskleri en aza indirgemek istiyoruz. Buna Avrupa'da ekonomimizi geliştirmenin yanısıra bağımlılıkları azaltma da dahil: Ticaret ve tedarik zincirleri ne kadar çeşitlendirilirse, ülkemiz o kadar dirençli olur."

Für unsere Unabhängigkeit investieren wir in globale #Partnerschaften. Wir wollen keinen neuen Rohstoff-Raubbau, sondern fairen Handel, von dem beide Seiten profitieren. Dazu gehören Freihandelsabkommen, mit denen wir Standards setzen können für fairen, nachhaltigen Handel. 3/5

— Außenministerin Annalena Baerbock (@ABaerbock) July 13, 2023

"Bağımsızlığımız için küresel ortaklıklara yatırım yapıyoruz. Yeniden aşırı hammadde tüketimi değil, her iki tarafın da yararlandığı adil ticaret istiyoruz. Bu, adil ve sürdürülebilir ticaret için standartlar belirleyebileceğimiz serbest ticaret anlaşmalarını içerir."

"Çin ile birlikte çalışmak istiyoruz. Çünkü bizim Çin'e ihtiyacımız var, ama Çin'in de Avrupa'da bize ihtiyacı var. Bu, ekonomik kalkınmamız ve adil rekabetimiz için olduğu kadar iklim krizini kontrol altına almak için de geçerli: Yalnızca Çin ile birlikte başarıya ulaşabilir."

Wir wollen mit #China zusammenarbeiten. Denn wir brauchen China, aber China braucht auch uns in #Europa. Das gilt für unsere wirtschaftliche Entwicklung und fairen Wettbewerb wie für die Eindämmung der #Klimakrise: sie kann nur zusammen mit China gelingen. 4/5

— Außenministerin Annalena Baerbock (@ABaerbock) July 13, 2023