'Serbest dolaşım değil turistik seyahat'

Avrupa Komisyonu, Türkiye'ye yönelik vize yükümlülüğünün hafifletilmesi tavsiyesinde bulunurken, AB uzmanı Can Baydarol, tavsiyenin onaylanmasına kesin gözüyle bakıyor. Baydarol, meselenin Türkiye vatandaşlarının Avrupa'ya gidip çalışma hakkını da içeren 'serbest dolaşım' olmadığına, turistik seyahatlerle sınırlı kalacağına dikkat çekti.

Avrupa Komisyonu, Türkiye ile mart ortasında yapılan sığınmacı anlaşmasını garantilemek için beklendiği gibi Türkiye'ye yönelik zaten devreye sokması gereken vize yükümlülüğünün hafifletilmesini önerdi. Türkiye 72 kriterden kalan beş tanesini de yerine getirirse, AB üyesi ülkeler ve Avrupa Parlamentosu'nda onaylanması durumunda Türk vatandaşlarına haziran sonundan itibaren üç aylık turistik ziyaretlerinde vize zorunluluğu kalkmış olacak. Bu AB'nin AB üyesi ülkelerde yaşama ve çalışmayı da içeren dolaşım serbestisinden farklı bir durumken, Türkiye'de temmuz ayı itibarıyla yükümlülüğün hafifletilmesinden faydalanacak insan sayısı potansiyel olarak 1 milyondan az.

'KRİTERLER İÇİN İNŞALLAH, MAŞALLAH, PESUPANALLAH'

Konuyu Türkiye'nin en iyi AB uzmanlarının başında gelen Can Baydarol ile konuştuk. Baydarol, Avrupa Komisyonu'nun tavsiyesi için, "Şantaj gücü Türkiye'nin elinde" başlığını uygun gördüğünü söylerken, Avrupalıların sığınmacı krizi nedeniyle son derece zor durumda olduklarına dikkat çekti.

"Çünkü bu vize meselelerini anlaşmasını halletmezlerse Türkiye de geri kabul anlaşması askıya alınır. Geri kabul anlaşmasının askıya alınması ne demek? Schengen sisteminin çökmesine yönelik Suriyeli mülteci akınının hiçbir şekilde önlenememesi demek" diyen Baydarol, "Dolayısıyla bu şekilde bakıldığı zaman, yani daha beş kriter daha Türkiye yerine getirecek ama malum bu yanlış hatırlamıyorsam 6 Ekim 2004'tü Avrupa Komisyonu'nun Türkiye'de ile ilgili hazırladığı bir ilerleme raporu vardı. Türkiye ile müzakereleri başlatmak için Türkiye'nin Kopenhag siyasi kriterlerini yeterince yerine getirdiğini söylüyordu hatırlarsanız. O yeterince bize hiçbir zaman yeterli olmadı ama müzakereler de devam ediyor" diye konuştu.

Baydarol, ‘yolsuzlukla mücadele, veri güvenliği, yargı işbirliği, EUROPOL ve terörle mücadele kanunlarında revizyon' olarak sıralanan kalan beş şartın sulandırılacağını da, "'Şimdi bunları alt alta yazıyorsunuz', "İnşallah, maşallah, fesupanallah' diye. Karşı taraf da tamam oldu derse. O tamamen siyasi bir karar yani" sözleriyle aktardı. Baydarol, AB'nin sığınmacı akınını kesmek için Türkiye'den başka sığınacağı bir liman olmadığını da ekledi.

'ABARTILACAK BİR ŞEY YOK'

Baydarol, diğer yandan vize yükümlülüğünün hafifletilmesinin de abartılacak bir şey olmadığı görüşünde. "Bu biraz da Türkiye'de serbest dolaşım hakkı gibi anlatılıyor siyasi çevreler tarafından" diyen Baydarol, şu vurguyu yaptı:

"Hayır serbest dolaşım hakkı bir çeşit yerleşim hakkı, iş bulma hakkı gibi başka unsurları beraberinde taşır. Burada pasaportunuzu aldığınız zaman —o pasaport meselesi de biraz sorunlu galiba, ekim-kasım ayı gibi ancak hallolabilir diye komisyonun da görüşü var bu konuda- o güne kadar bordo rengi pasaporta sahipseniz 1 Temmuz itibarıyla vize kuyruklarına girmeden turistik amaçlı, gazeteci ya da akademisyen vs. olarak 100 euro vermekten kurtularak AB'ye gireceğiz demektir."

'10 MİLYON PASAPORT VAR, EN FAZLA 1 MİLYONU GİDECEK'

Bunun dışında Türkiye'de 10 milyon insanda pasaport bulunduğunu, bunun 4 milyonunun hac ve umre için, 5 milyonunun ‘uykuda' yani vatandaşlar tarafından uzatılmadığı ve kullanılmadığını aktaran Baydarol, "Sadece 1 milyon aktif olarak Avrupa'ya gidip gelen vatandaşlar. Bunu da gereğinden fazla abartmamak gerek" diye konuştu.

Almanların Avrupa'ya gidebilecek Türk vatandaşlarının hesabını yapıp yapmadığı sorulunca, Baydarol şöyle dedi: "Muhakkak yapmışlardır. Şimdi benim için o hafta cebimde para varsa iyi bir haber. Bodruma mı gideyim, Venedik'e mi gideyim diye düşünüp Venedik'i bile tercih edebilirim. Daha ucuz bile olabilir. Bu Türk turizmini baltalar mı, belki. Belki yurtdışına doğru daha fazla yönlendirir ama bunun dışında çok fazla birşey yok, onun da altını çizmek lazım."

'ÜÇ AYLIK SÜREYİ GEÇİRİRLERSE KARA LİSTEYE GİRERLER'

Yeni uygulama ile çipli pasaportlara başvurarak Avrupa'da yaşama ve çalışma fırsatı yakalanmasının da mümkün olmadığını belirten Baydarol, koşulların Türk işçilerinin Almanya'ya aktığı 1960'lardan farkına dikkat çekip, şöyle izah etti:

"Şu anda Avrupa'da bizim anladığımız işler yok artık. Dolayısıyla ben oraya giderim, iş de bulurum gibi bir düşünceleri varsa giderler oraya ceplerindeki son kuruşu da harcarlar. Üç aylık süreyi geçirirlerse bir de kara listeye girerler, bir daha da Avrupa'ya filan gidemezler. Dolasıyıla iş ve işçilerin serbest dolaşımıyla vize serbestisini karıştırmamak lazım. Bu sadece altı ay içinde 90 günlük bir turistik veya işiniz varsa iş görüşmesi, mesleğinizi icra edecekseniz gazetecilik, konferans verecekseniz vize kuyruklarına girmeden Avrupa'ya gitmedir."

'ELEŞTİRİLER OLUR AMA…'

Baydarol, Avrupa Parlamentosu yahut Bakanlar Konseyi'nin vize yükümlülüğünün hafifletilmesine karşı çıkmasına da ihtimal vermedi:

"Avrupa Parlementosunda daha önce görüşülmüştür. Avrupa Parlamento'sunda eleştiriler olacaktır, çatlak sesler çıkacaktır. Komisyonun önerdiği paket revize de edilecektir. Ama son kertede ben kabul edileceğine kesin gözüyle bakıyorum. Bakanlar konseyinde de oy birliği gerekmiyor, nitelikli çoğunluk gerekiyor. En az galiba 28 ülkeden 16'sı ya da 18'i, en az yüzde 55'i, halkı temsilen de yüzde 60'ının oluru gerekecek. Orada da Almanya bu işlerde öncü olduğuna göre bi de Almanya şu anda euro krizi nedeniyle bütün ülkelerin finans açığını kapattığı oranda hiç kimsenin kolay kolay hayır diyeceğini sanmıyorum."