Bolivya Devlet Başkanı Evo Morales, canlı yayında yaptığı açıklamada "Devlet başkanlığı görevimden istifa ediyorum" dedi.
Açıklamaları sosyal ağlarda yayınlanan Morales, “Kız ve erkek kardeşlerimiz, devlet görevlilerinin saldırı ve tehditlere maruz kalmamaları için istifa ediyoruz” diye konuştu.
Durumu ‘devlet darbesi’ olarak niteleyen Morales, “Kardeşlerim, mücadelemizin son bulmadığını söylemek istiyorum, biz eşitlik ve barış için mücadeleye devam edeceğiz. Şu anda bir devlet başkanı olarak yükümlülüğüm, durumu sakinleştirmek için yöntem bulmak” ifadelerini kullandı.
Devlet Başkan Yardımcısı Alvaro Garcia Linera da bir Kızılderili Başkanın yardımcısı olduğundan gurur duyduğunu ve daima ona sadık kalacağını söyleyerek istifasını açıkladı.
'My sin was being indigenous, leftist and anti-imperialist' - Evo #Morales on his resignation pic.twitter.com/48YWDTR6LM
— Ruptly (@Ruptly) November 11, 2019
Bolivya'daki olaylardan 'karanlık ve yabancı güçleri' sorumlu tutan Linera, "Biz hidrokarbürü, doğal zenginlikleri millileştiren bir hükümetiz. Biz Bolivyalıların yüzde 30'unu yani 3 milyon Bolivyalıyı fakirlikten çıkarıp, orta gelir grubuna yükselttik. 200 bin Bolivyalıya ev yaptık. Hiçbir zaman maaş ödemek için yabancıların önünde eğilmedik ve kıtada en hızlı büyüyen ülke olduk" değerlendirmesinde bulundu.
On live TV, President Evo Morales announced his resignation. #Bolivia https://t.co/Zg61lOuX0A pic.twitter.com/yvW15rqnMa
— Luis Velarde (@luivelarde) November 10, 2019
Morales ve Linera'nın istifasını takiben Senato Sözcüsü Adriana Salvatierra da istifasını açıkladı. Bolivya anayasasına göre, devlet başkanı ve yardımcısının istifasının ardından Salvatierra'nın üst otorite kazanması gerekiyordu.
Morales'in istifasını duyurmasının ardından sokaklardaki protestocular kutlamalara başladı.
Celebrations in the streets of #Bolivia 🇧🇴 following the resignation of #Morales pic.twitter.com/NRxeQPgyZS
— Thomas van Linge (@ThomasVLinge) November 10, 2019
'Kaçmak için sebebim yok'
Morales, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada muhalefetin çevresindekilere ve halka zarar vermemesi için istifa ettiğini vurgulayarak, "Bolivya halkının bilmesini isterim ki kaçmak için bir sebebim yok. Eğer bir şey çaldıysam, ispatlasınlar. Eğer çalışmadığımızı söylüyorlarsa, ekonomik gelişme sayesinde yaptığımız binlerce esere baksınlar. Vatanını seven mütevazılar ve fakirler bu mücadeleye devam edecek" görüşünü dile getirdi.
13 yıldan fazla süredir ülkeyi yönettiğini hatırlatan Morales, "Bizim karşımızda birçok seçimde kaybetmiş olanlar, bizi diktatörlükle suçluyor. Bugün Bolivya özgür bir ülkedir. Bolivya kapsayıcı, onurlu, egemen ve güçlü bir ekonomiye sahiptir" değerlendirmesinde bulundu.
Hemos estado en el Gobierno 13 años, nueve meses y 18 días gracias a la unidad y voluntad del pueblo Nos acusan de dictadura los que perdieron ante nosotros en tantas elecciones. Hoy Bolivia es una Patria libre, una Bolivia con inclusión, dignidad, soberanía y fortaleza económica
— Evo Morales Ayma (@evoespueblo) November 10, 2019
'Tutuklama emri çıkarıldı'
Muhalefet lideri Luis Fernando Camacho, yaptığı açıklamada, Morales için tutuklama emri çıkarıldığını belirterek, Bolivya polisinin ülkenin silahlı kuvvetleriyle birlikte, Morales'in kaçtığı iddia edilen bölge olan Chapare'de bir arama başlattığını ifade etti.
Morales, Twitter hesabından yaptığı başka bir açıklamada da, "Dünyaya ve Bolivya halkına, bir polis memurunun bana karşı yasadışı bir tutuklama emri aldığını kamuoyuna duyurduğunu açıklıyorum; aynı şekilde, şiddet grupları da evime saldırdı. Darbe çığırtkanları hukukun üstünlüğünü yok ediyor" ifadelerine yer verdi.
Denuncio ante el mundo y pueblo boliviano que un oficial de la policía anunció públicamente que tiene instrucción de ejecutar una orden de aprehensión ilegal en contra de mi persona; asimismo, grupos violentos asaltaron mi domicilio. Los golpistas destruyen el Estado de Derecho.
— Evo Morales Ayma (@evoespueblo) November 11, 2019
Yerel basında çıkan haberlere göre, Ulusal Polis şefi Yuri Calderon, Morales'in tutuklanması için herhangi bir emir çıkarılmadığını söyledi.
Yüksek Seçim Kurulu Başkanı'na tutuklama
Bolivya polisi, Yüksek Seçim Kurulu Başkanı ve yardımcısını tutukladı.
Bolivya Sağlık Bakanlığı, polisin Morales'i gözaltına almak istediği bilgisini verdi.
Morales'in istifasına rağmen huzursuzluk sürüyor
Bolivya'da Morales'in istifasını açıklamasına rağmen huzursuzluk sürüyor.
Yerel medyanın aktardığına göre birkaç La Paz'da en az 15 araç yakıldı ve eski Devlet Başkanı'nın mülküne de zarar verildi.
#LoUltimo #LaPaz
— La Razón Digital (@LaRazon_Bolivia) November 11, 2019
Denuncian que un grupo de personas ingresó a los predios de La Paz Bus, en Chasquipampa, y quemaron los buses #PumaKatari.
Video: Aygun Bolivia pic.twitter.com/4mnIC3w5I8
Aynı zamanda, protestocuların Morales'in Chapare bölgesinde yer alan evini yağmaladığı görüntüler ortaya çıktı.
#LTahora
— Los Tiempos (@LosTiemposBol) November 11, 2019
Un grupo de personas causó destrozos en la casa de Evo Morales en Villa Victoria #Cochabamba.
📹 Registro ciudadano pic.twitter.com/hjrPBsG3ax
Protestocuların La Paz'daki Venezüella Büyükelçiliği'ni işgal ettiği bildirildi.
Bölge ülkelerinden kınama
Latin Amerika ülkelerinden Bolivya'da yaşananlara ilişkin kınama açıklamaları geldi.
Küba Dışişleri Bakanlığı, yaptığı açıklamada Morales'in istifasıyla sonuçlanan süreci 'darbe' olarak nitelendirdi ve kınadı.
Küba Devlet Başkanı Miguel Díaz-Canel Bermúdez, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, "Yaşanan darbe Bolivya'daki demokrasiyi tehdit ediyor" diyerek "Bu darbeyi sert bir şekilde kınıyoruz ve kardeş Devlet Başkanı Evo Morales'in yanındayız. Dünya Evo'nun hayatı ve özgürlüğü için seferber olmalı" ifadelerini kullandı.
La derecha con violento y cobarde golpe de estado atenta contra la democracia en #Bolivia. Nuestra enérgica condena al golpe de estado y nuestra solidaridad con el hermano Pdte @evoespueblo. El mundo se debe movilizar por la vida y la libertad de Evo. #EvoNoEstasSolo #SomosCuba pic.twitter.com/dPvZ8zQqJA
— Miguel Díaz-Canel Bermúdez (@DiazCanelB) November 10, 2019
Bolivya'da yaşanan gelişmelere ilişkin bir kınama da Venezüella Devlet Başkanı Nicolas Maduro'dan geldi. Maduro, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Kardeş Başkan Morales'e yönelik tamamına eren darbeyi kati surette kınıyoruz" dedi.
Maduro, siyasi ve sosyal hareketlere Bolivya'daki yerli halkların ve ırkçılık mağdurlarının hayatlarının korunmasını talep etmek için seferberlik çağrısında bulundu.
Condenamos categóricamente el golpe de Estado consumado contra el hermano presidente @evoespueblo. Los movimientos sociales y políticos del mundo nos declaramos en movilización para exigir la preservación de la vida de los pueblos originarios bolivianos víctimas del racismo. pic.twitter.com/c6JGrNBFGo
— Nicolás Maduro (@NicolasMaduro) November 10, 2019
Bunun yanı sıra Meksika Dışişleri Bakanı Marcelo Ebrard, "Bolivya'da devam eden bir askeri operasyon var, bunu reddediyoruz. Meksika, demokrasiye ve kurumlara saygısını sürdürecek" açıklamasını yaptı.
En Bolivia hay una operación militar en curso, la rechazamos,es similar a aquellos trágicos hechos que ensagrentaron nuestra América Latina el siglo pasado. México mantendrá su posición de respeto a la democracia y las instituciones. Golpe no.
— Marcelo Ebrard C. (@m_ebrard) November 10, 2019
Aynı zamanda Ebrard, ülkesinin 20 Bolivyalı yetkiliye siyasi sığınma hakkı verdiğini ve dilerse Morales'e de sığınma teklif edeceğini söyledi.
Arjantin'in yeni seçilen Devlet Başkanı Alberto Fernández de, "Bolivya'daki kurumsal çöküntü kabul edilemez. Bolivya halkı, mümkün olan en kısa sürede bir sonraki hükümetini özgür ve bilinçli seçimlerde seçmeli" dedi.
El quiebre institucional en Bolivia es inaceptable. El pueblo boliviano debe escoger cuanto antes, en elecciones libres e informadas, a su próximo gobierno.
— Alberto Fernández (@alferdez) November 10, 201
Bununla birlikte Şili hükümeti yaptığı açıklamada, Bolivya'daki seçim sürecinin kesintiye uğraması konusunda endişeli olduklarını belirterek, 'acil ve barışçıl bir çözüm' çağrısında bulundu.
Comunicado del @GobiernodeChile sobre la situación en Bolivia ▶️ https://t.co/jE0t71Ikb0 pic.twitter.com/a6rC7GjWPe
— Cancillería Chile 🇨🇱 (@Minrel_Chile) November 11, 2019
Nikaragua hükümeti de, süreci 'darbe' olarak nitelendiren bir açıklamayla yaşananları kınadı.
#URGENTE El Gobierno de #Nicaragua Denuncia y Condena enérgicamente el Golpe de Estado perpetrado en Bolivia. pic.twitter.com/wXYvQPbYv1
— Joseph Zamora (@JosephZ98182023) November 11, 2019
İngiltere İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn, yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
"Çok sayıda sosyal ilerlemeyi ülkeye kazandıran Evo Morales'in ordu tarafından istifaya zorlandığını görmek dehşet verici. Bolivya halkına karşı yapılan bu darbeyi kınıyorum ve demokrasi, sosyal adalet ve bağımsızlık için yanlarındayım."
To see @evoespueblo who, along with a powerful movement, has brought so much social progress forced from office by the military is appalling.
— Jeremy Corbyn (@jeremycorbyn) November 10, 2019
I condemn this coup against the Bolivian people and stand with them for democracy, social justice and independence. #ElMundoConEvo
ABD Temsilciler Meclisi'nden OAS'a övgü
ABD Temsilciler Meclisi'nin Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Eliot L. Engel, Amerikan Devletleri Örgütü'nün (OAS) Bolivya'da yaklaşmakta olan seçimler için 'dengeli bir oyun alanı sağlamadaki rolünü' takdir ederek, seçimlerin şuan 'daha önce olduğundan çok daha önemli' olduğunu belirtti.
Engel, "Bolivya bir dönüm noktasında ve Bolivya halkı önümüzdeki haftalarda ve aylarda uluslararası topluma güvenebilmeli. Elimden gelen her türlü desteği vermeye hazırım" diye konuştu.
Bolivya Genel Kurmay Başkanı Williams Kaliman, Devlet Başkanı Morales’e ülkedeki istikrarın yeniden sağlanması için istifa etme çağrısı yapmıştı.
Reuters'ın aktardığına göre Facebook’ta canlı olarak yayınlanan basın toplantısında konuşan Kaliman, "İç çatışma durumunu analiz ettikten sonra Devlet Başkanı'ndan görevini bırakmasını, barışın yeniden sağlanmasına ve Bolivya'nın iyiliği için istikrarın korunmasına imkan vermesini istiyoruz" demişti.
Morales'e bir istifa çağrısı da Ulusal Polis şefi Yuri Calderon'dan gelmişti.
Morales, dünkü açıklamasında “İstifa etmemi istiyorlar, bu bir darbe girişimi. Bu anayasaya ve yasalara aykırı. Önümüzdeki yılın ocak ayına kadar geçerliliği olan anayasal yetkim var” ifadelerini kullanmıştı.
Bolivya'da 20 Ekim seçimlerinden sonra başlayan gösteriler devam ederken 4. kez Devlet Başkanı seçilen Morales, OAS'in seçimlerdeki oy sayım sonuçları ile ilgili ön raporunu yayınlanmasının ardından dün yeni seçim kararı almıştı.
20 Ekim’de yapılan seçimlerde Morales’in başlıca rakibi olan sağcı aday Carlos Mesa ve diğer bazı muhalifler, Morales’in yeni başkanlık seçimlerine katılmaması ve istifa etmesi gerektiğini açıklamıştı.