2009’da Irak’tan çekilen İngiltere’nin savaşta 179 askerini kaybettiği, 100 binden fazla Iraklının ve yaklaşık 4 bin 500 ABD’linin öldüğü kaydedilen raporda, dönemin İngiltere Başbakanı Tony Blair’in de Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin’in yol açtığını söylediği tehditle ilgili meşru gerekçeler ortaya koyamadığı sonucuna varıldı.
“Irak’ta insanlar tümüyle yanlış yönde giden bir askeri müdahale nedeniyle büyük acı çekti” diye konuşan Chilcot ve ekibinin 150 görgü tanığına ve 150 bin belgeye dayanarak hazırladığı raporda, Irak işgalinin yasalara aykırı olduğuna dair bir ifade yer almadı. Raporda ayrıca Blair hükümetinin parlamentoyu ve İngiliz kamuoyunu yanlış yönlendirdiği konusunda da bir sonuca varılmadı.
İngiltere’nin 2003’te Irak işgaline ortak olurken ortaya koyduğu amaçları büyük oranda yerine getiremediği ifade edilen raporda, “İngiltere Irak için gerekli önemli bir yeniden yapılandırma planı hazırlamakta başarılı olamadı” denildi.
SORUŞTURMA 7 YIL SÜRDÜ
İngiltere'de Kasım 2009'da başlatılan Chilcot soruşturmasında, ülkenin 2003'teki Irak işgaline katılma kararının kilit isimlerinden eski Başbakan Blair başta olmak üzere çok sayıda politikacı, bürokrat, diplomat ve yetkili ifade verdi.
Chilcot raporu, tamamlandıktan sonra ulusal güvenlik kontrolünden geçti ve bazı belgeler ile tanıklıklar hükümetin redaksiyonuna uğradı.
Son üç yıldır açıklanması beklenen rapor, eski ABD Başkanı George W. Bush ile Blair arasında Irak'a ilişkin telefon görüşmelerinin dökümleri ile yazışmaların yayımlanmasına İngiltere Dışişleri Bakanlığı'nın izin vermemesi nedeniyle ertelenmişti.
Chilcot Raporu’nda, Blair’in daha 2002’nin başında Irak'a askeri operasyonu gündeme getirdiği ve harekatın başlamasından 8 ay önce Bush’a 'her halükarda yanında olma' sözü verdiği görülüyo.
HÜKÜMET RAPORUNUN YANLIŞ OLDUĞUNU SÖYLEYEN MİKROBİYOLOG ÖLÜ BULUNMUŞTU
Irak’ın kitle imha silahları ve bunların 45 dakika içinde kullanılabileceği iddiasında bulunan hükümet raporunun yanlış olduğunu basına sızdıran savunma bakanlığı bürokratı mikrobiyolog David Kelly, konuyla ilgili parlamentoda ifade verdikten 2 gün sonra, 17 Temmuz 2003’te ölü bulunmuştu.
BLAIR'İN EVİ ÖNÜNDE PROTESTO
Raporun açıklanmasında önce Blair’in Londra'daki evi önünde toplanan protestocular “Blair savaş suçları nedeniyle yargılanmalı” yazılı pankart açtılar.
11 Eylül 2001 saldırılarının ardından ABD'nin giriştiği küresel askeri operasyonlara karşı kurulan ve Irak'ın 2003'teki istilasına karşı da kampanya yürüten Savaşı Durdur Koalisyonu, Chilcot Raporunun açıklandığı Queen Elizabeth II Kongre Merkezi önünde protesto düzenledi.
